Anı, Hatıra Haber Metni, Gezi Yazısı

• Anı (Hatıra)


  Toplum hayatında önemli görevler üstlenmiş, toplumu ilgilendiren olayları bizzat yaşamış veya bu olaylara şahit olmuş kişilerin, bu olayları duyurmak için sanat değeri taşıyan bir üslupla yazdıkları yazılar
• Anılarda anlatılan konular, yaşanmakta olan olaylardan daha çok yaşanmış olaylardan oluşur
• Anı, olaylardan hemen sonra yazıya aktarılmaz, olay üzerinden bir süre sonra yazıya aktarılır
• Toplum hayatında anının özel bir yeri vardır. İnsanlar daha önce yaşadıklarını çevrelerine aktarmaktan hoşlanırlar
• Bazı insanlar yaşadıklarını anlatırken bazıları da anılarını yazar ve hatıra defterleri tutar
• Anı türü, insanların yaşadıklarını anlatma isteğinden doğmuştur
• Anı yazıları, tarihi gerçeklerin öğrenilmesine katkı sağladığı için öğretici yazılardır
• Anılar, kişinin yaşadığı dönemle ilgili bilgiler de vermektedir. Bu bakımdan anılar tarihe ışık tutan kaynaklar arasında yer almaktadır
• Anı türü, hikâye ve roman türüne kaynaklık edebilir
• Anı türünden yararlanılarak yazılmış eserler

  • Ömer Seyfettin'in "Kaşağı", "İlk Namaz"
  • Orhan Kemal'in "Sağ İç"
  • Peyami Safa'nın "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu"
• Göktürk Yazıtları, anı türünde yazılmış en eski metinlerimiz olarak kabul edilebilir
• Babürname adlı kitap anı türü özelliklerini taşır
• Osmanlı Dönemi'nde yazılmış "tezkire, menkibe, vakayiname, sefaretname" gibi bazı eserler anı örnekleri olarak kabul edilebilir
• Tanzimat Dönemi'nde anı türü edebi özellikler kazanmıştır
• Tanzimat Dönemi'nde yazılmış anı türündeki eserler


  • Ziya Paşa'nın "Defter-i Amal"
  • Muallim Naci'nin "Ömer'in Çocukluğu" ve "Medrese Hatıraları"
  • Namık Kemal'in "Magosa Hatıraları"
• Servetifünun Dönemi'nde yazılmış anı türündeki eserler


  • Halit Ziya Uşaklıgil'in "Kırk Yıl", "Saray ve Ötesi"
  • Hüseyin Cahit Yalçın'ın "Edebiyat Anıları"
  • Mehmet Rauf'un "Edebi Hatıralar"
• Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda anı türüyle ilgili birçok eser görülmektedir
• Cumhuriyet Dönemi'nde yazılmış anı türündeki eserler


  • Yahya Kemal Beyatlı'nın "Siyasi ve Edebi Portreler"
  • Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Zoraki Diplomat", "Politikada 45 Yıl", "Anamın Kitabı"
  • Orhan Kemal'in "Nazım Hikmet'le Üç Buçuk Yıl"
  • Falih Rıfkı Atay'ın "Çankaya", "Zeytindağı"
  • Mina Urgan'ın "Bir Dinozorun Anıları"
• Okuduğunuz metin, Hüseyin Cahit Yalçın'ın "Edebiyat Anıları" adlı kitabından alınmıştır
• Yazar, metinde çocukluk yıllarını, okuma isteğini ve okuma alışkanlığını nasıl kazandığını anlatmıştır
• Yazar, içindeki çocuğu dirilttiği bu kitabında çocukluk anılarından öte, bilinçaltına bir yolculuk yapmaya gayret etmektedir
• Yazar, insanın alın yazısının çocuklukta yazıldığını ve hangi yaşa girerse girsin, daima bilinçaltında çocuk kaldığını savunur
• Anı


  Toplumca tanınmış ve alanlarında isimleri duyulmuş kişilerin geçmişte yaşadıkları ya da şahit oldukları olayları, durumları anlattıkları yazı türü
• Anılar, yaşanabilecek olanı değil yaşanmış olanı anlatan yazı türleri olduğundan gerçeğe dayalıdır
• Anılar; yaşandığı dönemin ekonomik, toplumsal, siyasal, kültürel ve tarihi yapısını yansıtan birer belge niteliği taşır
• Anı yazarı


  Yaşadığı olayı, üstünden zaman geçtikten sonra tarafsız bir bakış açısıyla kaleme almaya, gerçeğe bağlı kalmaya, içten bir anlatım kullanmaya dikkat eder
• Kök Türk Kitabeleri, birer söylev olmakla birlikte anı özelliklerini de taşımaktadır
• Türk edebiyatında anı türünün ilk örneği


  • Babür Şah'ın "Babúrname"
• Divan edebiyatında anı özellikleri gösteren türler


  • Tezkire
  • Gazavatname
  • Vakayiname
  • Menakipname
  • Sefaretname
  • Seyahatname
• Tanzimat Dönemi'nde anı türünün diğer öğretici metinlerle iç içe verilmesi söz konusudur
• İlk Batılı anlamda anı örnekleri

  • Halit Ziya Uşaklıgil'in "Kirk Yıl"
  • Halit Ziya Uşaklıgil'in "Saray ve Ötesi"
  • Mehmet Rauf'un "Edebi Hatıralar"
• Anı, başlı başına edebi tür olsa da bir hikâye veya romana kaynaklık edebilir
• Haber


  Bir olay ya da olgu üzerine edinilen bilgi
• Haber metni


  Haber bilgisinin gazete, dergi gibi yayın organlarıyla ya da radyo, televizyon gibi iletişim araçlarıyla topluma sunulmak üzere hazırlanması
• 5N1K kuralı


  Kim, ne, nasıl, neden, nerede, ne zaman sorularına göre haberin oluşturulması
• Haber metni


  • Anlatılanlar karşısında tarafsız
  • Olay, bütün yönleriyle inandırıcı bir şekilde anlatılır
  • Konu günceldir
  • Metinlerin nesnel bir anlatımı vardır
  • Toplumun merak duygusu giderilir
  • Açık, anlaşılır bir dille yazılır
• Ters piramit tekniği


  Habere yönelik bilgilerin, hedef kitlenin ilgisine göre en önemliden daha az önemliye doğru sıralanması
• Haber spikeri


  Radyoda ve televizyonda haberleri sunan, yorumlayan ya da takdim eden kişi
• Dergi


  Siyaset, edebiyat, teknik, ekonomi vb. konuları inceleyen ve belli aralıklarla çıkan süreli yayın
• İnternet


  20. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan, bir iletişim aracı olarak tüm dünyayı çevreleyen, hayatımızın hemen her alanına girecek şekilde yaygınlaşan teknoloji