Wereld

• Globalisering leidt tot integratie van gebieden en samenlevingen.
• Economische ontwikkelingen zijn de drijvende kracht achter globalisering.
• Netwerken (van bedrijven, instellingen, migranten) omspannen de wereld en oefenen hun invloed uit op steden en gebieden, op sociale groepen en op individuen.
• Economische globalisering gaat vaak samen met culturele globalisering en politiek samenwerken tussen gebieden of landen.
• Economische globalisering leidt vaak tot grotere economische verschillen en concurrentie tussen gebieden en groepen mensen.
• Culturele globalisering leidt tot tegenreacties zoals de herwaardering van regionale (en nationale) identiteiten.
• Politieke globalisering leidt tot verandering van de positie van staten in politieke samenwerkingsverbanden.
• Globalisering werkt in verschillende gebieden anders uit wegens de specifieke regionale context.
• Technologische ontwikkeling is een belangrijke motor achter globalisering.
• Door technologische ontwikkelingen is de tijdruimtecompressie snel toegenomen.
• Het proces van globalisering is na 1980 in een stroomversnelling geraakt.
• De basis van de mondiale centrum-periferie verhoudingen is gelegd in de koloniale periode.
• De mondiale centrum-periferie verhoudingen veranderen omdat de internationale arbeidsverdeling verandert.
• Het merendeel van de internationale handels- en investeringsstromen voltrekt zich binnen en tussen de drie kerngebieden (de triade).
• Opkomende economieën en MNO’s uit deze landen spelen een steeds grotere rol in internationale handels- en investeringsstromen en in de mondiale economie en politiek.
• Zuid-Zuid handel en investeringen worden belangrijker.
• Tot 1970: Europeanisering, Kolonialisme, Imperialisme en Dekolonisatie
• Na 1970: Triade, Nieuwe industrielanden, Uitschuiving, Nieuwe internationale arbeidsverdeling, Global shift en Pacific Rim
• Bevolkingsspreiding en bevolkingsdichtheid worden mede bepaald door de natuurlijke mogelijkheden van een gebied.
• Cultuurelementen (zoals talen, godsdiensten, sport en mode) kunnen vanuit gebieden van oorsprong zijn verspreid (diffusie) door kolonialisme en door migratie.
• Demografische indicatoren:

  • bevolkingsspreiding en dichtheid
  • bevolkingsgroei (fase in de demografische transitie)
  • demografische druk
  • leeftijdsopbouw
  • kindersterfte
  • vruchtbaarheid
• Politieke indicatoren:

  • democratisch gehalte
  • mensenrechten
  • samenwerkingsverbanden
• Economische indicatoren:

  • BBP / BRP
  • inkomen (per capita)
  • koopkracht
  • beroepsbevolking
• Sociale indicatoren:

  analfabetisme

  verstedelijkingsgraad

  verstedelijkingstempo
• In het algemeen geldt: hoe hoger het economische ontwikkelingspeil van een land is, des te hoger is de verstedelijkingsgraad en des te lager het verstedelijkingstempo.
• In het algemeen geldt: hoe hoger het economisch ontwikkelingspeil van een land is, des te lager zijn de geboorte- en sterftecijfers.
• In het algemeen geldt: naarmate het economisch ontwikkelingspeil van een land hoger is, werkt een kleiner deel van de beroepsbevolking in de landbouw en een groter deel in de formele dienstensector
• Een wereldstad is een belangrijk mondiaal knooppunt op economisch, cultureel of politiek gebied.
• Veranderingen, vernieuwingen en trends vinden hun oorsprong vrijwel altijd in grote steden.
• New York is een mondiaal knooppunt op economisch, cultureel en politiek terrein, Washington op politiek terrein en Los Angeles op cultureel en economisch terrein.
• Wereldsteden kennen een sterke ruimtelijke segregatie en sociale polarisatie.
• In grote steden ontwikkelt zich een schaduweconomie (informele sector) die enerzijds migranten aantrekt en anderzijds migranten opvangt