Deel 1

• Gedrags- en emotionele problemen


  Moeilijk gedrag dat deel uitmaakt van de ontwikkeling van het kind, maar waarbij sommigen zichtbaar ongewoon gedrag vertonen dat onvoldoende verklaard kan worden door de ontwikkeling
• Definities van gedrags- en emotionele problemen


  • Geen eenduidige definitie
  • Geen eenduidig waarneembare/ objectief te identificeren entiteiten
  • Verschillende definities
  • Kinderen met gedrags- en emotionele problemen worden door anderen als moeilijk ervaren
• Synoniemen


  moeilijk gedrag, gedragsproblemen, gedragsstoornissen, probleemgedrag, emotionele problemen, kinderpsychiatrische stoornissen, etc.
• Scholte's definitie


  Probleemgedrag kan omschreven worden wanneer ouders, leerkrachten en andere personen dit gedrag beschouwen als strijdig met de door hen + samenleving gehanteerde normen en regels OF wanneer deskundigen dit gedrag problematisch beoordelen
• Continuüm van gedrags- en emotionele problemen


  • Druk, opstandigheid, agressief, prikkelbaar, uitdagend driftig, vijandig tot delinquent gedrag
  • Externaliserend probleemgedrag: naar buiten gericht
  • Internaliserend probleemgedrag: naar zichzelf gericht
• Onderscheid lichte en tijdelijke problemen


  • Gedragingen slechts in bepaalde situaties/ bij bepaalde personen
  • Gedragingen die leeftijds- of fasegebonden zijn
  • Ernstige problemen: gedragsstoornissen
• Grietens et al's definitie


  Overkoepelende beschrijvende term voor alle kinderen die zich zichtbaar ongewoon/ abnormaal gedragen of die zichtbaar ongewone/ abnormale emoties vertonen, en dat afgezien van de ernst, de oorzaak/ de context van het gedrag/ de emotie
• VAPH's definitie


  De groep gedragsstoornissen en emotionele stoornissen is een onderdeel van het internaliserende karakter van de emotionele of gedragsproblematiek
• Criteria voor GES+


  • Jongere heeft de nodige diagnostiek voor gedrags- en emotionele stoornissen
  • Jongere vertoont specifieke gedragskenmerken
  • Herhalende en aanhoudende agressie tov zichzelf, anderen, goederen in verschillende contexten
  • Ernstige automutilatie
  • Seksueel overschrijdend gedrag
  • Andere kenmerken versterken het extreme gedragspatroon: combinatie aandoeningen/ stoornissen, middelenmisbruik, traumatische ervaring, gezinsrisicofactoren, …
• Gedragsprobleem


  Geen diagnose, maar een symptoom dat er een onderliggend probleem is dat zeer divers van aard kan zijn
• Gedragsstoornissen


  Ernstige gedragsproblemen/ probleemgedragingen die repetitief, uitdagend, antisociaal/ agressief zijn en niet beantwoorden aan de sociale verwachtingen voor de leeftijd
• Meest gekende gedragsstoornissen


  • Antisociale gedragsstoornis/ normoverschrijdend gedragsstoornis
  • Oppositioneel opstandige gedragsstoornis (ODD)
  • Gemengde stoornis van gedrag en emotie
• Jongeren met ODD/ antisociaal gedragsstoornis hebben een verhoogde risico op het ontwikkelen van crimineel gedrag/ het plegen van strafbare feiten
• Jeugddelicten


  Delicten gepleegd door minderjarigen
• Delinquent gedrag


  Continuüm van gedragingen waarbij een inbreuk gepleegd wordt op de regels, normen en wetten of schade berokkend wordt aan individuen/ maatschappij
• Jongeren tussen 12 en 18 jaar die strafbare feiten plegen kunnen voor de jeugdrechtbank komen
• Voorzieningen binnen jeugdhulp


  • Jongeren uit een problematische leefsituatie (PLS)
  • Jongeren met verontrustende situatie (VOS)
  • Jongeren als misdaad omschreven feit (MOF) → vervangen door jeugddelict
• Forensische orthopedagogiek


  Tak van de orthopedagogiek die zich richt op het bestuderen van de aanwezigheid en het ontstaan van ernstige problemen van kinderen, jongeren en jongvolwassenen
• Soorten delicten


  • Ernstig delict = wanneer er schade wordt toegebracht aan personen/ wanneer er materiële schade is
  • Geïsoleerde/ groepsdelicten = het aantal personen dat betrokken is
• Gedragsproblemen en gedragsstoornissen zijn geen ontwikkelingsstoornissen
• Gedrags- en emotionele problemen zijn geen synoniem voor kinderpsychiatrische stoornissen
• Gedrags- en emotionele problemen hebben een link met opvoedingsproblemen
• Alle probleemgedrag heeft een betekenis
• Criteria om objectief te kijken naar gedrags- en emotionele problemen


  • Het ontwikkelingsperspectief
  • De continuümgedachte
  • De context
  • De informant
• Vragenlijsten zijn ontwikkeld om op een objectievere manier sociaal-emotionele problemen op te sporen
• Het kan zijn dat een kind in de ene situatie wel en in de andere geen gedragsproblemen zal vertonen
• Redenen voor verschillen in gedragsproblemen


  • pedagogische aanpak
  • activiteiten
  • locatie
• Belangrijk uitzoeken if problemen zich in 1/ meerdere contexten voordoen
• De informant


  Wie aangeeft dat het kind probleemgedrag vertoont
• Wanneer ouders problemen hebben met het gedrag van hun kind, gaat het steeds op opvoedingsproblemen en niet noodzakelijk gedragsproblemen
• Pedagogisch advies kan zinvol zijn
• Indien er niet tijdig wordt ingegrepen, kan het ontwikkelen in gedragsproblemen
• Criteria voor de informant om probleemgedrag te taxeren (Van Der Ploeg)


  • Frequentie
  • Duur
  • Omvang
  • Gevolgen
• Andere criteria om probleemgedrag te taxeren


  • leeftijd
  • duur van probleemgedrag
  • omstandigheden
  • socioculturele setting
  • hoeveelheid en frequentie van problemen
  • type problemen
• Sociaal Emotionele Vragenlijst SEV


  72 vragen nagegaan in hoeverre kinderen kernsymptomen van sociaal-emotionele problematiek hebben
• Criteria helpen ons objectiever kijken naar het gedrag
• Gedragsproblemen komen frequent voor
• 5 tot 15% van de peuters en kleuters vertonen gedragsproblemen
• Er bestaat een verband tussen gedragsproblemen in de kindertijd


  jeugddelinquentie op latere leeftijd
• 80% van de kinderen op 3-jarige leeftijd laat wel eens fysiek agressief gedrag zien