geschiedenis

• het begin van de Europese overzeese expansie
• het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
• de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid
• de protestantse reformatie die splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
• het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
• het streven van vorsten naar absolute macht (absolutisme)
• de bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
• wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
• de wetenschappelijke revolutie
• rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
• voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijke bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
• uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme
• de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
• de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
• discussies over de 'sociale kwestie'
• de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
• de opkomst van emancipatiebewegingen
• voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
• de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
• de rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
• het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
• de crisis van het wereldkapitalisme
• het voeren van twee wereldoorlogen
• racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
• de Duitse bezetting van Nederland
• verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
• vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
• de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
• de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
• de eenwording van Europa
• de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
• de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen