Filipino

• DULA


  Isang genre ng PANITIKAN na itinatanghal sa entablado
• Bahagi o Sangkap ng Dula

  • Simula
  • Gitna
  • Wakas
• Uri ng Dula

  • Trahedya
  • Komedya
  • Melodrama
  • Parsa
  • Sainete
• Dulang Panlasangan

  • Senokulo
  • Tibag
  • Panunuluyan
  • Sta. Cruzan
  • Moriones
• Mga Elemento

  • Iskrip
  • Aktor
  • Tanghalan
  • Direktor
  • Manonood
• Antas ng Wika

  • Formal (Pambansa at Pampanitikan)
  • Di-pormal (kolokya, Balbal, Lalawiganin, Teknikal)
• Awit

  12 pantig, 4 taludtod
• Korido

  8 pantig, 4 taludtod
• Panghalip - pantukoy (pronoun)

  Halimbawa: Siya, Sila, Tayo, Ako, Ikaw
• Anapora (Anaporik) - ang panghalip ay nasa HULI
• Katapora (Kataporik) - ang panghalip ay nasa UNA
• Intonasyon/Tono - pagtaas o pagbaba ng pagbigkas ng salita
• Diin - tumutukoy sa lakas o bigat ng bigkas
• Haba - ang haba ng pagbigkas ng salita
• Hinto o Antala - ang paghinto o hudyat ng paghinto

  Halimbawa: Kuwit, tuldok, kolon, at sesura
• Mito - mula sa Latin na MYTHOS at mula sa MUTHOS ng Greece na nangangahulugang kuwento.

  Mito - Hindi makatotohanan o may kapangyarihan ang mga karakter
• Sanaysay - uri ng akdang tuluyan. Ito ay sariling opinion sa isang bagay.

  Ang sanaysay ay may dalawang uri: Pormal at Impormal

  Ang pormal na sanaysay ay may malalim na salita, mas komplikado, may mahalagang kaisipan, at malinaw ang paglalahad

  Ang impormal na sanaysay ay pamilyar at naghahatid ng kawili-wiling paksa.
• Allegro - mabilis

  Andante - mabagal
• Pangunahing kaisipan - kung saan tungkol ang paksa. Ito ay nasa UNAHAN o HULIHAN ng talata.
• Pantulong na kaisipan - sumusuporta sa pangunahing kaisipan. Nagbibigay ng impormasyon o detalye
• Ang Ibong Adarna ay isang tulang romansa
• Matatagpuan ang puno ng Piedras Platas sa bundok ng Tabor
• Sa puno ng Piedras Platas dumadapo ang Adarna tuwing gabi
• Ang kinikilalang nagsulat ng akda ay si Jose Dela Cruz o HUseng Sisiw
• Ang Ibong Adarna ay isinulat bilang korido
• Ang Korido ay may 8 pantig at 4 taludtod
• Ang mga korido ay isinusulat noon para sa Birheng Maria
• Sinasabing nagmula ang korido sa Mehiko at dumating lamang sa Pilipinas noong 1610
• Ang orihinal na pamagat ng akda ay "Corrido at buhay na pinagdaanan ng tatlong principeng magcacapatid na anak nang Haring Fernando at nang Reyna Valeriana sa cahariang Berbanya"
• Aral na mapupulot sa Ibong Adarna:

  • Kultura
  • Pagpapahalaga sa bansa
  • Pagmamahal sa pamilya
  • Pagiging mabuting anak
  • Pagpapahalaga sa magandang ugnayan ng bawat miyembro
  • Pananampalataya
• Ang orihinal na bersyon na napadpad sa Pilipinas ay may 1,056 na saknong at 48 na pahina
• 1. Papatagin ang bundok at itanim ang trigo nang sa umaga itong ang agahan ng hari
  2. Ibalik ang 12 negrito sa prasko
  3. Itapat ang bundok sa bintana ng kwarto ng hari
  4. Gawing kastilyo ang bundok
  5. Tanggalin ang kastilyo at ibalik ang bundok
  6. Hanapin ang singsing ng hari sa karagatan
  7. Paamuhin ang kabayong mabangis
• Si Maria Blanca ay may puting mahika o mahika blanca
• Si Haring Salermo ay may itim na mahika o mahika negra
• Ang mga binigay ng ermitanyo kay Don Juan ay labaha, dayap, at gintong sintas