Otoczki śluzowej - umożliwia adhezję bakterii do podłoża, pełni funkcję ochronną, i zabezpiecza przed wysychaniem lub fagocytozą. Do podłoża pozwalają przyczepić się też fimbrie
ściany komórkowej
błony komórkowej
cytozolu
chromosomu bakteryjnego o kształcie kolistym
plazmidy
rybosomy
tylakoidy
rzęski
pilusy - białkowe włókna uczestniczące w procesach płciowych
Bakterie gram + i gram -
Ściana komórkowa bakterii jest zbudowana z mureiny. Ze względu na budowę ściany komórkowej wyróżniamy bakterie:
gram dodatnie - mają grubą ścianę komórkową, kilka warstw mureiny, mają kwasy tejchojowe, nie mają zewnętrznej błony na powierzchni ściany oraz barwią się na fioletowo
gram ujemny - mają cienką ścianę, jedna warstwa mureiny, nie posiadają kwasów tejchojowych, mają zewnętrzną błonę na ścianie ( lipopolisacharyd który jest trucizną ) a także barwią się na czerwono.
Odżywianie bakterii
Heterotroficznie - odżywiają się z innych organizmów na drodze osmotrofizmu czyli uwalnianie enzymów hydrolitycznych w środowisku zewnętrznym a następnie proste związki pochłaniają. Dzielą się na:
saprobiontyczne - odżywiają się martwą materią organiczną
pasożytnicze
symbiotyczne - rozkładające celulozę w żołądkach przeżuwaczy
Autotroficznie - wytwarzają pokarm na drodze chemosyntezy lub fotosyntezy. Dzielą się na:
fotosyntetyzujące
a ) oksygenicznie - z udziałem tlenu
b ) aoksygenicznie - bez udziału tlenu
chemosyntetyzujące
Oddychanie bakterii
Większość to względni beztlenowcy którzy mogą żyć w warunkach tlenowych jak i beztlenowych, są też beztlenowcy obligatoryjni dla których tlen jest toksyczny.
Sposoby uzyskiwania energii przez bakterie:
oddychanie tlenowe - zachodzi w cytozolu i w błonie komórkowej, akceptor elektronów to tlen np. sinice
oddychanie beztlenowe - zachodzi w cytozolu i w błonie komórkowej, akceptorem elektronów jest azotan ( V ) np. bakterie denitryfikacyjne
fermentacja - zachodzi w cytozolu, wyróżniamy fermentację alkoholową i mleczanową
Rozmnażanie bakterii
Zachodzi ono wyłącznie bezpłciowo więc nie ma różnorodności genetycznej, bakterie tworzą klony, głównie poprzez podział. Przed podziałem następuje replikacja chromosomu bakteryjnego.
Procesy płciowe bakterii - polegają na zwiększeniu różnorodności genetycznej ale nie prowadzą do zwiększenia ilości komórek.
Rodzaje procesów płciowych:
koniugacja - polega na przekazaniu fragmentu DNA z jednej bakterii do drugiej przy czym biorca otrzymuje nowy materiał genetyczny
transdukcja - przekazanie DNA za pomocą bakteriofaga
transformacja - polega na pobieraniu wolnego DNA
Koniugacja
Etapy koniugacji:
komórka dawcy i biorcy się łączą
przeniesienie jednej z dwóch nici DNA dawcy do plazmidu biorcy
synteza brakujących nici DNA plazmidu w obu komórkach
rozłączenie komórek
Znaczenie bakterii
Bakterie mają znaczenie dla człowieka oraz przyrody.