Rośliny

• Rośliny lądowe a wodne

  Rośliny opuściły wodę aby mieć lepszą dostępność do światła ale za to utraciły stały dostęp do wody. Porównanie życia na lądzie i w wodzie:

  • wodne - dostępność do światła mała, do wody nieograniczona, duża gęstość i niewielkie wahania temperatury
  • lądowe - dostępność do światła duża, do wody ograniczona, mała gęstość i bardzo duże wahania temperatury

  Aby przystosować się do lądu rośliny wykształciły tkanki:

  • okrywające
  • wzmacniające
  • przewodzące

  Oraz organy wegetatywne sporofitu:

  • korzenie
  • łodygi
  • liście
• Adaptacje do życia na lądzie 1

  Dominującą grupą roślin są okrytonasienne które oprócz organów wegetatywnych wykształciły organy generatywne czyli kwiaty i owoce

  Różne adaptacje:

  • ograniczony dostęp do wody i soli - rozbudowany system korzeni osłonięty tkanką okrywającą zwiększa powierzchnie wchłaniania wody i soli, tkanki przewodzące zapewniające transport subs., kutykuła zapobiegająca transpiracji
  • niska zawartość CO2 - aparaty szparkowe regulują wydalanie CO2, przestwory międzykomórkowe w tkankach miękiszowych tworzą kanały transportujące CO2
• Adaptacje do życia na lądzie 2


  Następnie:

  • mała gęstość powietrza i silne oddziaływania mechaniczne - silny system korzeniowy utrzymujący roślinę w podłożu, tkanki wzmacniające chroniące przed złamaniem
  • wahania temperatury - tkanki okrywające wnętrze organów przed wpływem niskiej/wysokiej temperatury

  Rośliny lądowe mają też rodnie zamiast lęgni które przechowują gamety w środku pozwalając na rozwój

  
  

  Lignina - wysyca ściany komórkowe i powoduje ich drewnienie zwiększając wytrzymałość

  Kutyna - chroni przed nadmiernym parowaniem wody

  Sporopolenina - nadaje wytrzymałość na różne warunki zarodnikom
• Telom


  Czyli szczytowe odgałęzienie pędu, zawierające w centralnej części wiązkę przewodzącą.

  Zgodnie z teorią telomową wszystkie organy powstały z przekształcania się telomów roślin pierwotnie wodnych
• Rozmnażanie roślin lądowych


  Przemiana faz jądrowych ( haploidalnej i diploidalnej ) oraz pokoleń ( sporofitu i gametofitu ) występuje u roślin.

  Rośliny charakteryzują się heteromorficzną przemianą pokoleń czyli sporofit i gametofit różnią się od siebie pod względem budowy i czasu trwania.

  U mszaków pokoleniem dominującym jest gametofit a u pozostałych roślin sporofit

  Rośliny ze względu na sposób rozprzestrzeniania dzielą się na:

  • zarodnikowe - mszaki i paprotniki
  • nasienne - nagonasienne i okrytonasienne

  Zapłodnienie ma postać oogamii i wymaga obecności wody
• Cechy gametofitu i sporofitu roślin lądowych

  Gametofit - wytwarza wielokomórkowe gametangia - plemnię męską i żeńską rodnię, a w wyniku podziałów mitotycznych powstają komórki jajowe a w plemniach plemniki

  Sporofit - wytwarza wielokomórkowe zarodnie wewnątrz których znajduje się tkanka zarodnikotwórcza, w zarodniach w wyniku podziałów mejotycznych z diploidalnych komórek macierzystych powstają haploidalne zarodniki - mejospory
• Tkanki roślinne


  Podział tkanek:

  a ) zdolność komórek do podziału

  • twórcze - zbudowane z komórek dzielących się
  • stałe - -||- niedzielących się

  b ) poziom zróżnicowania komórek

  • jednorodne - zbudowane z komórek jednego typu
  • niejednorodne - zbudowane z kilka typów komórek

  c ) obecność komórek żywych

  • żywe - zbudowane z komórek żywych
  • martwe - -||- martwych
• Tkanki twórcze ( merystematyczne )


  Tkanki twórcze cały czas się dzielą, są żywe i otoczone pierwotnymi ścianami komórkowymi, mają liczne jądra i małe wakuole, dzielą się mitotycznie na tkanki twórcze lub mejotycznie na tkanki zarodnikotwórcze. Tkanki twórcze dzielimy na:

  • pierwotne - dzielą się już jako zarodek, w wyniku czego powstają pierwotne tkanki stałe które budują pierwotnie roślinę
  • wtórne - powstają z tkanek stałych które odzyskały możliwość podziału w wyniku czego powstają wtórne tkanki stałe
• Tkanki twórcze pierwotne 


  Dzielą się na:

  • merystemy wierzchołkowe ( stożki wzrostu ) - występują na szczycie pędu oraz korzenia i powodują wydłużanie się łodyg i korzeni oraz ich przyrost na grubość pierwotny
  • merystemy wstawowe ( interkalarne ) - są rozmieszczone wzdłuż łodygi i umożliwiają szybkie wydłużanie się pędu gdyż rośnie on w wielu miejscach jednocześnie
• Tkanki twórcze wtórne 1


  Dzielą się na:

  a ) merystemy boczne - powodują że łodygi i korzenie odzyskują wtórną budowę anatomiczną

  • miazga ( kambium ) - występuje w wewnętrznej części łodygi i korzenia, powoduje przyrost łodygi i korzenia na grubość, wytwarza wtórne tkanki przewodzące: drewno wtórne i łyko wtórne
  • miazga korkotwórcza ( felogen ) - występuje w obwodowej części łodygi i korzenia, umożliwia tworzenie tkanek które zapewniają ochronę organom o budowie wtórnej, wytwarza elementy tkanki okrywającej - korkownicy ( korek czyli felem i pasma tkanki miękiszowej czyli felodermę )
• Tkanki twórcze wtórne 2


  b ) tkanka przyranna ( kalus ) - powstaje zwykle u roślin wieloletnich w miejscu zranienia i intensywnie się dzieli dzięki czemu zasklepia uszkodzone tkanki

  c ) tkanka zarodnikotwórcza ( archesporialna ) - znajduje się wewnątrz zarodni gdzie jej komórki dzielą się mejotycznie, umożliwia wytwarzanie haploidalnych zarodników ( mejospor )
• Tkanki stałe


  Są żywe lub martwe, są wyspecjalizowane do pełnienia określonych funkcji, nie mają zdolności do dzielenia się ale niektóre z nich odzyskują zdolność podziałową i dają początek merystemom wtórnym

  Tkanki stałe dzielimy na:

  • okrywające
  • miękiszowe
  • wzmacniające
  • przewodzące
• Tkanki okrywające


  Ich funkcja to ochrona przed zmianą składu chemicznego, obrażeniami mech. lub drobnoustrojami a także pośredniczą w wymianie subs. między środowiskami. Należą do nich skórka pędu, skórka korzenia i korkownica