Thema 3: Institutionalisering en socialisatie - Sociologie

• Institutionalisatie


  Vaste structuur binnen samenleving die functioneren binnen cultuur
• Instituties


  Samenstelling van rollen en posities die gedrag van leden van een gemeenschap reguleert op basis van waarden (cultuur) om aan bepaalde behoeften te voldoen (van sociale eenheid)
• Instituties


  • Doelen en middelen vooraf vastgelegd, rollen en rolverwachtingen, sociale controle en sancties
• Instituties


  • Doelgerichtheid (reproductie en opvoeding → socialisatie)
  • Regulatie (netwerkstructuur en onderlinge verhoudingen)
  • Normatief
• Soorten instituties


  • Gezin
  • Socialisatie instituties
  • Correctionele instituties
  • Economische instituties
  • Politieke instituties
  • Religieuze instituties
  • Wetenschappelijke instituties
• Ontstaan instituties


  1. Impliceert menselijke constructie (overlevingskans)

  2. Primaire instituties (gericht op individuele basisbehoeften)

  3. Secundaire instituties (gericht op integratie/regulering van primaire instituties)
• Voortzetting in de tijd van instituties


  1. Externalisatie van de menselijke praxis

  2. Objectivatie

  3. Transcendentie
• Legitimatie


  • Traditionele informatie
  • Volkswijsheden
  • Legitimatietheorieën
  • Symbolische universa
• Institutionalisatie


  Leidt tot vaste handelingspatronen (aangeleerd), regularisatie/ stabiliteit en doelrealisatie
• Institutionalisering


  Proces waarbij normatieve elementen van cultuur vorm krijgen in vaste structuur (eerst cultuur dan structuur)
• Institutionalisering


  • Bepalen doelen en wijze om ze te realiseren, bepalen onderlingen verhoudingen tussen actoren, netwerken ontstaan tussen mensen, sanctioneren bij afwijken van de regels, scheppen verwachtingen
• Historiciteit van voortplanting en familie


  • Familie
  • Gezin
  • Huwelijk
• Vormen van huwelijk


  • Partnerselectie
  • Woonplaats
  • Afstammingspatroon
  • Erfenispatroon
• Socialisatie


  Cultuur aangeleerd krijgen, waardoor actoren kunnen functioneren in de maatschappij (structuur vorm geven)
• Socialisatie


  Via internalisatie van institutionele regelingen
• Sigmund Freud


  • Es (onbewuste seksuele driften + amoreel)
  • Über-Ich (maatschappelijke disciplinering, regels intomen + realiteitsprincipe + hypermoreel)
  • Ich (ontstaat uit confrontatie Es en Über-Ich → passieve waarnemende instantie)
• Oedipuscomplex


  • Es primaire seksuele drift gericht naar de moeder + antagonisme (agressie) tegenover de vader
  • Realiteitsprincipe - Zorgt voor verdringing → 1e stap zelfstandigheid, MAAR traumatische ervaring blijft handelen bepalen
• Kritiek op Freud: Focus intra-individuele processen, weinig aandacht echte acties + het onbewuste als blackbox
• George Herbert Mead


  Handelen in zijn sociale (natuurlijke) context bestuderen + innerlijke ervaring onderzoeken
• Ontwikkeling van het bewustzijn - Evolutionair perspectief


  1. Gestures

  2. Conversations of gestures

  3. Significant gestures
• Ontwikkeling van het bewustzijn - Ontologisch perspectief


  1. Ontwikkeling denkvermogen (mind) en zelfbewustzijn (self)

  2. Self: Interacties tussen het I en het Me
• Fases zelfbewustzijn


  • Imitatie (0-3 jaar)
  • Play stage (3-6 jaar)
  • Game stage (6-12 jaar)
• Reactie


  Symbolische betekenis (niet bij dieren, want niet reflexief)
• Role-taking


  1. Uitgestelde respons

  2. Creëert zelfbewustzijn
• Ontwikkeling bewustzijn - Ontologisch perspectief


  • Socialisatie
  • Ontwikkeling denkvermogen (mind) en zelfbewustzijn (self)
• Mind


  Bewustzijn = innerlijke conversatie met 'generalized other' (interactie met omgeving en door middel van taal)
• Self


  • Zelfbewustzijn = via role-taking (vermogen om zichzelf tot object te nemen)
  • Basis ontwikkeling identiteit
• I


  Het handelende subject (impulsief, creatief)
• Me


  Reflecterende instantie op het I vanuit perspectief van de GO
• Fases zelfbewustzijn


  1. Fase 1: Imitatie (0-3 jaar)

  2. Fase 2: Play stage (3-6 jaar)

  3. Fase 3: Game stage (6-12 jaar)
• Generalized other


  Gesprekspartner is veralgemeende andere in het bewustzijn (niemand specifiek, abstract figuur)
• Behaviorisme


  • Handelen als gevolg van conditionering
  • Klassieke conditionering (Pavlov)
  • Operante conditionering
• Jean Piaget


  • Cognitieve benadering (ontwikkeling denkprocessen)
  • Fasen: Sensomotorische stadium, Preoperationele stadium, Concreet operationele stadium, Abstract operationele stadium
• Margaret Mead


  • Culture-and-personality school
  • Menselijke persoonlijkheid = plastisch
  • Kenmerken van het westen over gender = culturele constructies ipv biologische verschillen
• Looking-glass-self


  Jezelf percipiëren van buitenaf (kan leiden tot + of - emoties en zo ook + of - zelfbeeld)
• Factoren looking-glass-self


  • Impression management
  • Invloed sociale structuur
  • Referentiegroepen
• Referentiegroepen


  • Comparatieve referentiegroep
  • Normatieve referentiegroep
  • Relatieve deprivatie
  • Marginalisatie
  • Sociale mobiliteit
  • Doorkruisende referentieschema's
• Kinderculturen: 'Peergroups' en socialisatie


  • Kind als sociale categorie
  • Invloed leeftijdsgenoten
  • Invloed geslacht
  • Gevolgen
• Geslachtsrolsocialisatie


  • Experiment Goldberg en Lewis
  • Genderspecifieke verwachtingspatronen
• Rolsocialisatie


  1. Anticiperende fase

  2. Formele fase

  3. Informele fase

  4. Persoonlijke fase