Filipino TALAMBUHAY

• José Rizal was a Filipino hero and one of the most prominent advocates of reform in the Philippines during the Spanish colonial period
• Rizal was born into a wealthy family in Calamba, Laguna and was the seventh of eleven children
• Rizal studied at the Ateneo Municipal de Manila, where he obtained a Bachelor of Arts degree, and later studied medicine at the University of Santo Tomas in Manila
• Rizal continued his studies at the Central University of Madrid in Spain, where he obtained a Licentiate in Medicine, giving him the right to practice medicine
• Rizal was a polymath; in addition to medicine, he was skilled in painting, sculpture, and writing
• Rizal's most famous works are the novels Noli Me Tangere and El Filibusterismo
• Rizal founded La Liga Filipina, an organization that led to the formation of the Katipunan led by Andrés Bonifacio, which started the Philippine Revolution against Spain
• Rizal had Spanish, Chinese, and Japanese ancestry
• Rizal's mother Teodora Alonzo was his first teacher, teaching him the alphabet at the age of 3
• At the age of 9, Rizal was sent to study in Biñan, Laguna under the guidance of Justiniano Aquino Cruz
• When Rizal started studying at the Ateneo Municipal de Manila, he removed the last three names from his full name on the advice of his brother Paciano Rizal and the Mercado-Rizal family
• Rizal was fluent in over 20 languages
• Rizal's life is one of the most documented of 19th century Filipinos due to the many writings he produced and about him
• Alemanya, kung saan nakatamo pa siya ng isang titulo
• Sa taon din ng kaniyang pagtatapos ng Medisina, siya ay nag-aral ng wikang Ingles, bilang karagdagan sa mga wikang kaniya nang nalalaman gaya ng Pranses
• Mga wika na alam ni Rizal

  • Arabe
  • Katalan
  • Tsino
  • Inggles
  • Pranses
  • Aleman
  • Griyego
  • Ebreo
  • Italyano
  • Hapon
  • Latin
  • Portuges
  • Ruso
  • Sanskrit
  • Espanyol
  • Tagalog
  • Iba pang mga katutubong wika ng Pilipinas
• Marahil ang buhay ni Rizal ang pinakadokumentado sa mga Pilipinong nabuhay noong ika-19 siglo dahil sa maraming mga talang isinulat niya at ukol sa kaniya
• Halos bawat detalye sa kaniyang buhay ay naitala, dahil sa kaniyang regular na tagasulat ng kaniyang talaarawan at dahil din sa kaniyang pagiging manunulat, at ang karamihan sa mga materyales na ito ay nananatili pa rin
• Naging mahirap sa mga biograpo ang pagsasalin ng mga likha niya dahil sa ugali ni Rizal na pagpapalit ng wika
• Kabilang sa mga nilalalaman ng mga tala ni Rizal ang pananaw ng isang Asyano na nakarating sa Kanluran sa unang pagkakataon
• Kabilang dito ang kaniyang mga lakbayin sa Europa, Hapon at Estados Unidos, at maging sa kaniyang pananatili sa Hong Kong
• Matapos siyang makapagtapos mula sa Ateneo Municipal de Manila, bumisita si Rizal at ang isang kaibigang si Mariano Katigbak upang bisitahin ang lola ni Rizal sa ina na naninirahan sa Tondo, Maynila
• Isinama ni Mariano ang kaniyang kapatid na si Segunda Katigbak, na isang 14-taong Batangueña mula Lipa, Batangas
• Karamihan sa mga panauhin ng lola ni Rizal ay mga mag-aaral sa kolehiyo, at alam nila na magaling sa pagpipinta si Rizal
• Pinakiusapan siya na gumawa siya ng larawan ni Segunda
• Bagaman tumanggi si Rizal noong una, ginawan din niya ng guhit si Segunda
• May kasintahan na si Katigbak na ang pangalan ay Manuel Luz
• Mula Disyembre 1891 hanggang Hunyo 1892, nanirahan si Rizal at kaniyang mga pamilya sa Blng 2 ng Rednaxela Terrace, sa isla ng Hong Kong
• Nangupahan si Rizal sa 5 kalye D'Aguilar, Distritong Central, Isla ng Hong Kong bilang kaniyang klinika sa mata mula 2 ng hapon hanggang 6 ng gabi
• Mga babaeng nakilala ni Rizal

  • Gertrue Beckett
  • Nelly Boustead
  • Seiko Usui
  • Segunda Katigbak
  • Leonor Valenzuela
  • Leonor Rivera
• Sinasabing inspirasyon ni Rizal si Leonor Rivera para sa kaniyang tauhan na Maria Clara sa Noli me Tangere at El FIlibusterismo
• Unang nagkita si Rizal at Rivera sa Maynila noong 14 taong gulang pa lang si Rivera
• Noong lumuwas si Rizal sa Europa nong 3 Mayo 1882, si Rivera ay 16 taong gulang pa lamang
• Nagsimula ang kanilang pagtatalastasan noong nag-iwan si Rizal ng tula para kay Rivera na namamaalam
• Nananatiling nakatuon si Rizal sa kaniyang pag-aaral sa Europa dahil sa kaniyang pakikipagtalastasan kay Rivera
• Dahil hindi gusto ng nanay ni Rivera si Rizal ay gumagamit sila ng kodigo sa kanilang mga sulat
• Nilarawan ni Katigbak si Rivera bilang lubhang apektado sa paglisan ni Rizal, na palaging maysakit dahil sa insomnia
• Noong umuwi si Rizal sa Pilipinas noong 5 Agosto 1887, bumalik na si Rivera at kaniyang pamilya sa Dagupan, Pangasinan
• Pinagbawalan si Rizal ng kaniyang amang si Francisco Mercado na makipagkita kay Rivera upang huwag mailagay ang pamilyang Rivera sa panganib, dahil sa mga araw na iyon binansagan na si Rizal ng pamahalaang Kastila bilang filibustero o mapanghimagsik dahil sa kaniyang nobelang Noli Me Tangere
• Nais pakasalan ni Rizal si Rivera habang siya'y nasa Pilipinas pa dahil sa lubusang katapatan ni Rivera