QTR 2

• Dell Hymes

  • Communicative Competence
  • Ang nagsasalita ng wika ay hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang lingguwistika upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit nito.
• Higgs and Clifford, 1992

  
• Shuy, 2009

  
• Otanes, 2002

  
• [Apat na komponent ng] KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO

  • Kakayahang gramatikal o lingguwistiko
  • Kakayahang sosyolingguwistiko
  • Kakayahang pragmatik o istratedyik
  • Kakayahang diskorsal
• KAKAYAHANG GRAMATIKAL O LINGGUWISTIKO

  • Ito ay ang pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang ortograpiya.
• Mayroong lima (5):

  • Sintaks
  • Morpolohiya
  • Leksikon
  • Ponolohiya
  • Ortograpiya

  
• SINTAKS

  • Pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusp
  • Pag-aral ng istraktura ng pangungusap
  • Uri ng pangungusap
  • Uri ng pangungusap ayon sa kayarian
  • Pagkakasunod ng mga salita
  • Pagpapalawak ng pangungusap

  
• ESTRAKTURA NG PANGUNGUSAP

  • Simuno o paksa (ENG: Subject)
  • Panaguri (ENG: Predicate)
• 1. Eksistensyal
  2. Sambitla
  3. Pautos
  4. Pormulasyong Panlipunan
  5. Pahanga
  6. Temporal
  7. Penomenal
  8. Panawag
  9. Ka-Pandiwa

  
• EKSISTENSYAL - Bagay na umiiral sa himig totoo.

  • May dumating.
  • May tumatakbo.

  
• SAMBITLA - Ito'y isa o dalawang pantig na salita na nagpapahayag ng diwa, kaisipan, o ekspresyon

  • Aray!
  • Yay!
  • Hala!

  
• PORMULASYONG PANLIPUNAN - Pagbati at iba pang kalugod-lugod na salitang sinasabi upang magpakita ng mabuting ugnayan.

  • Magandang umaga!
  • Opo.

  
• PAUTOS - salitang pautos na kahit nag-iisa na nagsasaad ng diwa o mensahe (kaya hindi pwedeng hindi sundin)

  • Tara na!
  • Dali!

  
• PAHANGA - ekspresyon na nagpapahayag ng paghanga

  • Ang galing!
  • O, kayganda!

  
• TEMPORAL - Nagsasaad ito ng mga kalagayan o panahong panandalian

  • Umaga na.
  • Araw ng pagkabuhay sa makalawa.

  
• PENOMENAL/PAMANAHON - Ito ay tumutukoy sa pangunguasap na tumutukoy sa kalagayan ng kalikasan

  • Makulimlim nanaman.
  • Umuulan.

  
• PANAWAG - Maari ring tawaging "vocative" o isang salita o panawag

  • Psst!
  • Hoy!

  
• KA-PANDIWA - Nagsasaad ito ng katatapos na kilos o pangyayari. Malimit itong may kasunod na "lang/lamang"

  • Kagagawa ko lang.
  • Kaliligo ko lang.

  
• MORPOLOHIYA

  • Iba't ibang bahagi ng pananalita
  • Pagbuo ng salita
• BAHAGI NG PANANALITA (1/2)

  • Pangngalan (noun) - tao, hayop, pook, bagay, pangyayari, atbp.
  • Panghalip (pronoun) - panghalili (o pamalit) sa pangngalan
  • Pandiwa (verb) - nagsasaad ng kilos
  • Pangatnig (conjunction) - pinapakita ang relasyon ng mga salita sa pangungusap
  • Pang-ukol (preposition) - para kanino/saan ang kilos
• BAHAGI NG PANANALITA (2/2)

  • Pang-angkop (ligature) - ginagamit para magandang pakinggan ang pagkakasabi ng pangungusap (aka na/ng/g)
  • Pang-uri (adjective) - naglalarawan ng katangian ng pangalan o panghalip
  • Pang-abay (adverb) - naglalarawan sa pang-uri, pandiwa, at kapwa pang-abay
  • Pantukoy (article o determiner) - relasyon ng paksa at panag-uri sa pangungusap
  • Pangawing (linker) - nagpapakilala ng ayos ang mga bahagi ng pangungusap
• Pagbabagong Morpoponemiko

  • Karamihan sa mga pagbabago sa anyo at bigkas ng mga salita ay dulot ng pagdaragdag ng panlapi o pagsasama ng dalawa o higit pang morpema upang bumuo ng salita.
• ASIMILASYON - tanging pagbabago sa panlaping (hulapi) na /ng/ na kinakabit sa salita

  • Sing + dali > Sin + dali > sindali

  
• PAGKAKALTAS - May nawawalang ponema sa gitna ng salita

  • Sunod + in ay nagiging "sundin" at hindi "sunodin"

  
• MAYPALIT - May ponemang napapalitan/nagbabago sa pagbuo ng salita

  • Ma + dami ay nagiging "marami"

  
• PAGPAPAIKLI NG SALITA - Pagpapaikli, at pagpapabilis ng pagbigkas ng salita

  • Hintay kita > Tayka > Teka

  
• METATESIS - Kapag ang salitang ugat ay nagsisimula sa /l/ o / y/ay ginigitlapian ng [-in] , ang /l/ o /y/ ng salitang-ugat at ang /n/ ng gitlapi ay nagkakapalit ng posisyon.

  • -in + lipad = linipad = nilipad

  
• REDUPLIKASYON - Pag-uulit ito ng pantig ng salita. Ito ay maaaring magpahiwatig ng kilos na ginagawa, gagawin, or pagpaparami.

  • Mataas > matataas

  
• MGA SITWASYONG PANGWIKA SA PILIPINAS

  • TV o Telebisyon
  • Radyo at Diyaryo
  • Pelikula
• Proseso ng komunikasyon

  1. Pinanggalingan ng mensahe/sender
  2. Mensahe
  3. Tsanel o midyum
  4. Resiber/tagatanggap ng mensahe
  5. Feedback​
• Uri ng komunikasyon

  • Berbal
  • Di berbal
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Chronemics: oras
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Oculesics: mata
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Haptics: hawak o kapa
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Kinesics: galaw ng katawan
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Objectics: paggamit ng bagay
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Iconics: simbolo
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL​

  • Dactylogy: sign language
• ANYO NG KOMUNIKASYON DI BERBAL

  • Kulay: damdamin o oryentasyob