Schadevergoeding Hfst 2

• Schade

  Negatief verschil tussen actuele toestand benadeelde (na gebeuren) en historische toestand benadeelde vóór gebeuren, of hypothetische toestand benadeelde zonder schadegebeuren
• Meest gebruikte woorden bij schade: aantasting, krenking, verlies
• Romeinsrechtelijke doctrine: bescherming persoon zelf tegen niet-respecteren (actio iniuriarum), bescherming middelen van persoon tegen onrechtmatige overdracht (actio furti), vernieling (actio damnum iniuria datum of actio legis Aquiliae)
• Tot diep in 19de eeuw: schade waarvoor aansprakelijk = verlies middel waarop benadeelde recht had = aantasting van een Rechtsgut (object van subjectief recht)
• Schade

  Nadeel = ontberen van voordeel ("l'avantage dont le fait illicite le prive")
• Voordeel

  Iets met nut (capaciteit behoeften te bevredigen) = belang
• Schade


  Krenking van een belang = vermindering behoeftebevredigingscapaciteit van een persoon
• Schadeloosstelling


  Reparatie = herstel specifieke behoeftebevredigingscapaciteit, Schadevergoeding = compensatie waardeverlies, koopkracht = indirecte (algemene) behoeftebevredigingscapaciteit
• Verlies van een recht op zich ≠ schade
• Aantasting van een zaak/lichaam is zelf (op zich) geen schade, leidt enkel tot schade indien benadeelde capaciteit verliest door deze aantasting
• Eigenlijk schadebegrip

  Schade = nutsontbering, bestaat alleen incl. tijdsdimensie, er bestaat wel actuele waarde van geleden (verleden) en te lijden (toekomstige) schade
• Personenschade


  Nutsontbering door aantasting fysieke of psychische integriteit gedurende periode, pijn, smart, verdriet = leed ('emotionele schade')
• Zaakschade


  Nutsontbering door aantasting zaak gedurende periode, voor persoon die zaak gebruikt/geniet: waarde ontbeerde gebruik/genot, voor eigenaar: waarde ontbeerd toekomstig gebruik/genot, bij totaalverlies: vervangingskost zaak = marktprijs
• Art. 6.24 BW: "Schade bestaat uit de economische en niet-economische gevolgen van de aantasting van een juridisch beschermd persoonlijk belang."
• Art. 6.24 lid 2 BW: "Schade die bestaat in het verlies van een voordeel dat rechtstreeks zijn oorsprong vindt in een onrechtmatige gebeurtenis of activiteit die aan de benadeelde kan worden aangerekend, leidt niet tot schadeloosstelling."
• Soorten schade


  • Pecuniaire vs. nonpecuniaire schade
  • Economische vs. niet-economische schade
  • Patrimoniale vs. extrapatrimoniale schade
  • Materiële schade vs. morele schade
  • Stoffelijke of lichamelijke schade vs. ontstoffelijke of onlichamelijke schade
• Schade


  De economische en niet-economische gevolgen van de aantasting van een juridisch beschermd persoonlijk belang
• Schade die bestaat in het verlies van een voordeel dat rechtstreeks zijn oorsprong vindt in een onrechtmatige gebeurtenis of activiteit die aan de benadeelde kan worden aangerekend, leidt niet tot schadeloosstelling
• Rechtmatigheidsvereiste


  Geformuleerd op 2 niveaus: niveau aangetast voorwerp ten gevolge waarvan persoon schade lijdt, niveau verloren voordeel door aantasting voorwerp
• De term 'belang' wordt op een afwijkende manier gebruikt voor 'voorwerp'
• Soorten schade


  • Pecuniaire v. nonpecuniaire schade
  • Economische v. niet-economische schade
  • Patrimoniale v. extrapatrimoniale schade
  • Materiële schade v. morele schade
  • Stoffelijke of lichamelijke v. ontstoffelijke of onlichamelijke schade
  • Personenschade
  • Zaakschade
  • Vermogensschade
• Patrimoniale schade


  Alle economische gevolgen van de aantasting, inclusief verliezen, kosten, winstderving en waardevermindering
• Extrapatrimoniale schade


  Alle niet-economische gevolgen van de aantasting van de fysieke of psychische integriteit, vergoedbaar voor rechtspersonen voor zover verenigbaar met hun aard
• Soorten schade naargelang aard aangetast voorwerp


  • Schade die het gevolg is van een aantasting van de fysieke of psychische integriteit
  • Zaakschade: beschadiging of tenietgaan van een zaak
  • Schade ten gevolge van opzettelijke inbreuk op persoonlijkheidsrecht of opzettelijke aantasting van eer of reputatie
• Personenschade

  Schade als gevolg van overlijden of letsels (fysiek of psychisch)
• Overlijden


  Verlies levensjaren is geen schade voor overledene, wel nadelen voor anderen zoals verlies inkomen/onderhoud, kosten en morele schade
• Letsels


  Fysiek of psychisch, met 'morele schade', medische kosten, adaptatiekosten en capaciteitsverlies (tijdelijke of blijvende ongeschiktheid)
• Soorten ongeschiktheid


  • Economische ongeschiktheid: beperking capaciteit in professioneel en lucratief leven
  • Huishoudelijke ongeschiktheid: beperking capaciteit 'economisch waardeerbare' huishoudelijke taken
  • Persoonlijke ongeschiktheid: beperking capaciteit niet op basis van marktprijzen waardeerbare handelen/activiteiten
• Vermogensschade


  Vermogensverlies niet bestaande uit verminderde waarde van een zaak, zoals extra uitgaven/kosten en vermindering inkomsten
• Vermogensschade is gevolgschade of belangenkrenking in concreto, en maakt deel uit van patrimoniale schade
• Zuivere vermogensschade (los van zaakschade) is in België principieel vergoedbaar volgens de gangbare doctrine, maar in de juridische realiteit is dit niet altijd het geval
• Verplichte uitgaven


  Uitgaven die blijkens de inhoud of strekking van overeenkomst, reglement of wet definitief ten laste moeten blijven van degene die ze heeft gedaan, maken geen vergoedbare schade uit
• Volgens de alternatieve doctrine is het verlies van arbeidskracht wel schade, en is de vervangingskost (brutoloon + lasten) vergoedbaar
• 'Vrijwillige' uitgaven


  Alleen vergoedbaar indien de prestatie/last/uitgave dient om de schadelijke gevolgen voor het slachtoffer te lenigen of om dreigende eigen schade of verergering eigen schade te vermijden
• Kosten verkrijgen schadeloosstelling


  Verhaalbaar indien de kosten redelijk zijn gemaakt, zoals kosten voor expertise en advocaat
• Morele schade


  Krenking van extra-patrimoniale belangen, zoals persoonlijke ongeschiktheid, emotionele schade (verlies affectief belang, pijn, smart, verdriet)
• Functie vergoeding morele schade

  Niet compensatie, maar maatschappelijke erkenning en genoegdoening (symbolisch)
• De toekenning van een geldsom voor morele schade heeft tot doel de pijn, smart of ander moreel leed te lenigen
• Historisch gezien werd een geldsom voor persoonlijke ongeschiktheid en pijn & verdriet eerst alleen toegekend door strafgerechten, maar later ook door burgerlijke rechters
• Volgens de juridische realiteit wordt een betaling voor pijn, smart en verdriet (emotionele schade) alleen toegekend bij aantasting van de fysieke of psychische integriteit, en niet bij aantasting van zaken (tenzij het een affectief belang betreft)