pal2

• Panitikan - PANG-TITIK-AN ITO ANG TAWAG NATIN SA LAHAT NG URI NG PAHAYAG
• TITIK - LITERATURA
• Literatura

  • GALING SA LATIN NA LITTERA NA NANGUNGUHULUGANG TITIK
• Ang pamumuna ay pagsusuri at di pamimintas.
• Kritisismo

  • Ang pagbasa na  may layuning kilatisin ang akda.
• Teoryang Pampanitikan

  • Isang sistema ng mga kaisipan at kahalagahan ng pag-aaral na naglalarawan sa tungkulin ng panitikan, kabilang ang layunin na may may-akda sa pagsulat at layunin ng tekstong panitikan na ating binabasa.
• Teorya

  • Pormulasyon ng palilinawing simulain ng mga tiyak na kaisipan upang makalikha ng malinaw at sistematikong paraan ng paglalarawan o pagpapaliwanag ukol dito.
• Imahismo

  • Ang layunin ng panitikan ay gumagamit ng  mga imahen na higit na naghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-akda na higit na madaling maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwang salita.
• Historikal

  • Ang layunin ng panitikan ipakita ang karanasan ng lipi ng tao na siyang salamin sa kasaysayan at bahagi ng kanyang pagkahubog. Nais din nitong ipakita na ang kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao at ng mundo.
• Klasismo

  • Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at  piling-piling sa paggamit  ng mga salita at laging nagtatapos nang may kaayusan.
• Humanismo

  • Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng mundo: ay binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting katangian ng tao gaya talino, talent atbp. Tao bilang sukatan ng lahat ng bagay kung kaya’t mahalagang mapagkaloob sa kanya ang kalayaan sa pagpapahayag ng saloobin at kalayaan sa pagpapasya.
• Romantisismo

  • Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aaalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakhan. Ipinapakita rin sa akda na gagawin at gagawin ng isang nilalang ang lahat upang maipaalam lamang ang kanyang pag-ibig sa tao o bayang napupusuan.
• Realismo

  • Ang katotohanan ang binibigyang-diin at may layuning ilahad ang tunay na buhay. Pinapaksa ang kalagayan na nangyayari sa lipunan tulad ng kurapsyon, katiwalian, kahirapan. Madalas din itong naka pokus sa lipunan at gobyerno.
• Pormalismo

  • Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan. Kailangang masuri sa akda ang paksa ng akda ang sensibilidad at pag-uugnayan ng mga salita. Istruktura ng wika, metapora, imahen at iba pa. Iniiwasan dito ang pagtalakay ng labas sa teksto tulad ng histori, talambuhay at politika
• Feminismo

  • Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan. Madaling matukoy kung ang isang panitikan ay feminism sapagkat babae o sagisag babae ang pangunahing tauhan ay ipinamayagpag ang mabubuti at magagandang katangian ng tauhan.
• Bayograpikal

  • Ipinapahiwatig sa mga akdang bayograpikal ang mga bahagi sa buhay ng may-akda na siya niyang pinakamasaya, pinakamahirap, pinakamalungkot at lahat ng mga pinaka na inaasahang magsisilbing katuwang na mambabasa sa kanyang karanasan sa mundo. Ipinapakita sa akda na ang tao  ay nagbabago o nagkakaroon ng panibagong behavior dahil may nag udyo na magbago o mabuo ito.
• Arkitipal

  • Nangangailangan ito ng isang masusing pag-aaral sa kabuuan ng akda, sapagkat binibigyang diin dito ang mga simbolong ginamit upang maipabatid ang pinakama  mensahe ng akda
• Feminismong Pananaw

  • Nais itong basagin ang  pagkakahon at  kumbensyunal na  pagtingin sa mga  babae sa panitikan na  mahina, marupok,  sunod-sunuran,  emosyonal, at iba  pang uri ng pang-aapi.
• Queer Theory

  • Nais nilang isatinig  ang boses nilang  matagalan nang wala  o di kaya naman ay  sinadyang hindi isama  sa kanonisadong  panitikan at kahit na  rin sa kasaysayan.
• Estrukturalismo

  • Nakaugat sa  paniniwalang ang  kahulugan ay maaari  lamang mapalitaw kapag  ito ay tiningnan sa mas  malawak na istruktura. Ang kahulugan ay  malilikha lamang sa  relasyon at pagkakaiba ng salitang ito sa iba pang  salita.
• Bayograpikal

  • Dapat mabatid ng mambabasa ang talambuhay ng may-akda.
• Historikal

  • Layunin ay bigyang-interpretasyon ang isang likhang sining sa pamamagitan ng pag- unawa sa panahon at kultura nang  maisulat ang akda.
• Moralistiko

  • Itinuturing ang isang akdang pampanitikan bilang bukal  ng mga kaisipang batayan ng wastong pamumuhay at  pakikipagkapwa
• Pormalistiko o Pang-anyo

  • “Paano” naisulat ang isang akda sa pagsiyasat ng banghay,  karakterisasyon, dayalogo, istilo at iba pa.
• Sikolohikal o SikoAnalitiko

  • Bumubuo ng halo-halong emosyon, kamalayan, ugali, at iba pa.
• Sosyolohikal Panlipunan

  • Ang mga pananaw at saloobin ng mga karakter ay hinubog  ng mga pangyayari. Salamin ng kaligiran ng isang tiyak na  pook, kultura, tradisyon, kaugalian at paraan ng  pamumuhay. Dito naniniwala ang kritiko na ang panitikan  ay hindi humiwalay sa lipunan
• Eksistensyalismo

  • Paghahanap ng katibayan at kahalagahan  ng personalidad ng tao at binibigyan halaga  ang kapangyarihan ng kapasyahan laban sa  katwiran. Ang layunin ng panitikan ay ipakita na may  kalayaan ang tao na pumili o magdesisyon  para sa kapakanan ng madami na siyang  pinakasentro ng kanyang pananatili sa  mundo.
• Humanismo

  • Binibigyang tuon ng teoryang ito ang tao o  human, at ang taong nakatuntong ng pag  aaral at kinikilala ng kultura ay matuturing  na sibilisado.
• Klasismo

  • Ito ay ang mga sinulat ng mga dakilang  manunulat
• Marxismo

  • Ang ideolohismong ito ay nagmula kay Karl Marx. Ang mga mayayamang negosyante, nagmamay ari ng lupa o haciendero ay  sinasamantala ang kanilang kapangyarihan na  nagdudulot ng pagsasamantala sa mga  mahihirap na manggagawa.
• Pangkasariang Kritisismo

  • Ang kulturang sinasalamin ng akda ay  nagtatakda ng pagtrato, pagtanggap, at  pag uri natin sa ating kasarian.
• Post-Kolonyalismo

  • Sumusuri ng kultural, ekonomikal, at politikal na aspeto sa pagtatapos ng  isang mangongolonya.
• Realismo

  • Nilalayon nitong mailarawan ang buhay sa  iba’t ibang manipestasyon nang di na  kailangan pang magtaglay ng ganda o  buhay.
• Romantisismo

  • Umusbong ang teoryang ito sa Europa  noong ikalawanghati ng ikalabingwalong  dantaon.
• Romantisismong Tradisyonal

  • nagpapahalaga sa halagang pantao
• Romantisismong Rebolusyonaryo

  • Pagkamakasariling  karakter ng isang tauhan.
• Panunuring Pampanitikan

  • Isang malalim na paghimay sa mga akdang pampanitikan sa pamamagitan ng paglalapat ng iba’t ibang dulog ng kritisismo para sa mabisang pag-unawa sa mga malikhaing manunulat at katha.