F1

• kenmerken verlichting

  • Werkelijkheid met rede verklaren
  • Belang van vrijheid
  • Vooruitgangsoptimisme
• gevolgen van de verlichting

  Kritiek op onder andere standenmaatschappij, absolutisme
• Met wat heeft de Verlichting te maken

  met de manier van denken
• Wat is de leuze van de Verlichting volgens filosoof Immanuel Kant

  Heb de moed je eigen verstand te gebruiken
• 2 basispijlers van de verlichting

  • Vrij kunnen gebruik maken van het menselijk verstand
  • De werkelijkheid met de rede verklaren
• de verlichte geesten

  • 18de eeuw: hadden een kritische houding tegenover alles wat niet op rede/verstand steunde
  • 17de eeuw: Verlichting ontwikkelde zich in Engeland
  • Verlichtingsfilosofen geloofden heel erg in vooruitgang
• weerstandsrecht

  Een regering heeft tot taak de onvervreemdbare rechten v/d mens te beschermen en te bevorderen. De burgers hebben het recht een regering, die in die taak tekortschiet, het vertrouwen te ontnemen
• het Contrat Social

  Contract tussen alle leden v/d samenleving vastgelegd in wetten
• verspreiding ideeën

  Via boekdrukkunst
• Godsdienst: streven naar een natuurlijke godsdienst

  • Conflict met Kerken
  • Ontstaan modern atheïsme
• Maatschappij: streven naar een rationele staatsordening

  • Vrijheid heel belangrijk
  • Tegen machtswillekeur
  • Enkele denkers: Locke, Montesquieu, Rousseau, Smith
• wetenschappen

  • Positieve wetenschappen
  • Menswetenschappen
  • Encyclopedieën
• salons

  dames (soms heren) uit adel en burgerij ontvangen thuis in hun salons gasten om gesprekken op niveau te voeren
• John Locke

  • Verlichte denker
  • Theoreticus van de “Glorieus Revolution” in Engeland
  • Theoreticus van de Onafhankelijkheidverklaring van de VS
  • Bouwde zijn theorie van de volkssoevereiniteit op
  • Kern van zijn redenering: De mens heeft als individu enkele onvervreemdbare rechten
• wanneer werd de koning aanvaard

  Nadat hij grondwet heeft ondertekend
• Montesquieu

  IJvert voor scheiding der machten
• Rousseau

  • Pleitte voor volstrekte volkssoevereiniteit.
  • De staat is volgens hem het Contrat Social.
  • Volk kan wetten wijzigen en regeerders afzetten als zij het contract niet naleven.
  • Was enorm voorstander van republiek en daarenboven was het volgens hem ook noodzakelijk om privé-bezit af te schaffen
• Adam Smith


  Vader van het economisch liberalisme
• Diderot en D'Alembert

  • Redacteurs van encyclopedie: “verlichte” wetenschap en kennis.
  • Meer dan 100 auteurs werkten mee en oorspronkelijk bestond het uit 28 delen
• Laïciseren

  De burgerlijke stad is niet meer in handen van de geestelijken
• Contemplatief

  Religieuze orde die zich richt op gebed
• kringen

  Kreitsen
• De veranderingen die Jozef II wou invoeren

  • Hij wou op godsdienstig vlak een scheiding van kerk en staat
  • Hij laïceerde burgerlijke stand en schafte contemplatieve orden af
  • Verving de middeleeuwse indeling van onze gewesten door 9 Bourgondische ‘kringen’
  • Gelijkheid voor de wet voor iedereen
  • Godsdienstvrijheid voor protestanten
• Maatregelen die vandaag in ons land nog gelden

  • Iedereen is gelijk voor de wet
  • Scheiding van kerk en staat
  • Verbrekingshof bestaat nog altijd als het Hof van Cassatie
• De hervormingen van Jozef II

  • Zorgden voor ongenoegen
  • Honger en ellende dreven de mensen tot gewapende opstand
• De kleine Brabantse Omwenteling

  • Staten van Henegouwen en Brabant weigerden belastingen goed te keuren
  • Jozef II verklaarde dat hij zich niet langer gebonden achtte door de Blijde Inkomst (Intrede)
  • Leidde tot oprichting van Verenigde Nederlandse Staten, republiek van bevoorrechten
  • Doel: terugkeer naar Ancien Régime voor bewind Maria Theresia
  • 1790: Oostenrijkers herstelden hun gezag, schaften hervormingen van Jozef II ad en keerden terug naar regeringsvorm die onder Maria Theresia bestond