Maatschapp 4H

• In een verzorgingsstaat bemoeit de overheid zich actief met de welvaart en het welzijn van zijn inwoners
• Met welvaart bedoelen we ons inkomen en de mate waarin we daarmee in ons levensonderhoud kunnen voorzien
• Het begrip welzijn geeft aan in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen
• We spreken van solidariteit als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te delen
• Waar de verzorgingstaat het meeste geld aan uitgeeft:

  • Onderwijs
  • gezondheidszorg
  • sociale zekerheid
• Socialezekerheidsstelsel: alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid
• Maatschappelijk middenveld: organisaties die tussen de overheid en de individuele burger in staan en die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen
• Vrije markt: de prijs van deze goederen en diensten door vraag en aanbod tot stand komt en de overheid alleen kaders stelt met wetten
• Nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich beperkt tot het zorgen voor veiligheid en bescherming van de burgers en het handhaven van de rechtsorde
• Vakbonden: organisaties die de gezamenlijke en individuele belangen van werknemers behartigen
• Na de tweede wereldoorlog ontstond een gemengde markteconomie waarin niet meer alles aan de vrije markt werd overgelaten, maar waar de overheid voorwaarden en regels stelt om bijv. Oneerlijke concurrentie tegen te gaan
• AOW: Algemene Ouderdomswet
• Ontgroening: steeds minder jonge gezinnen krijgen kinderen
• participatiesamenleving: een samenleving waarin mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving
• Liberale visie = liberalen zijn sterk voor de vrije markt economie en een terughoudende rol van de overheid: die moet op sociaaldemocratisch terrein zo min mogelijk regelen. Ze willen daarom de overheidsuitgaven voor de gezondheidszorg, onderwijs en uitkeringen niet teveel laten stijgen. Ze verwachten dat daarmee ook de eigen verantwoordelijkheid van de burgers gestimuleerd wordt.
• Sociaaldemocratische visie: sociaaldemocraten willen juist dat de overheid veel regelt en een sturende rol heeft. Zij zijn voor een economie waarin bedrijven en de overheid samen voor werkgelegenheid zorgen. Ook zijn ze voor een uitgebreid stelsel van zorg en uitkeringen. Ze vinden dat dit de sociale ongelijkheid vermindert.
• Christendemocratische visie: volgens christendemocraten moet de overheid een aanvullende rol vervullen. Dat kan alleen als er een sterk maatschappelijk middenveld is van organisaties die de overheid taken uit handen nemen. Op het gebied van gezondheidszorg pleiten ze voor mantelzorg.
• Mantelzorg: de hulp die vanuit de directe omgeving door familie, buren en vrienden aan iemand wordt gegeven.
• Kwalificatieplicht: je bent tot je 18e leerplichtig als je geen startkwalificatie hebt behaald, dat wil zeggen een diploma van minimaal mbo 2, havo of vwo
• Een leerplichtambtenaar controleert of je als leerplichtige ingeschreven staat bij een school en grijpt in als je ongeoorloofd afwezig bent
• 3 belangrijkste doelen van de overheid op gebied van onderwijs:

  1. zorgen voor een goed opgeleide beroepsbevolking om te kunnen concurreren met het buitenland en in te spelen op de verandere arbeidsmarkt
  2. ongelijkheid terugdringen
  3. iedereen de kans geven om zijn of haar talenten te ontwikkelen
• Sociaal grondrecht: de overheid moet zich ervoor inspanne, maar je kan geen specifieke zorg via een rechter afdwingen
• Preventie: activiteiten om te voorkomen dat gezonde mensen een ziekte of aanval krijgen, zoals campagnes tegen roken
• Met een basisverzekering ben je verzekerd voor ziekenhuisopnames, medicijnen, een ambulancerit of Eem bezoek aan de huisarts
• Als je 18 jaar of ouder bent kun je voor onder meer fysiotherapie en de tandarts een aanvullende verzekering afsluiten
• bij eigen risico moet je de eerste paar honderd euro aan ziektekosten zelf betalen, het voordeel hiermee is dat mensen niet te snel naar een dokter gaan
• Zorgverzekeraars: deze bieden op de vrije markt zorgverzekeringen aan en maken elk jaar zelfstandig prijsafspraken met huisartsen, tandartsen etc
• alle nederlanders betalen belasting, hiervan worden de voorzieningen zoals AOW en kinderbijslag van betaald deze en andere regelingen noemen we het socialezekerheidsstelsel
• Solidariteit: dit houdt in dat we de risico’s van onze samenleving zo veel mogelijk gezamenlijk dragen
• Sociale verzekeringen: mensen betalen een geldbedrag, ook wel premie genoemd, om zich te verzekeren tegen een bepaald risico.
• Als je ziek wordt en tijdelijk niet kan werken ben je via de WULBZ (wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte) verzekerd van een inkomen
• Bij langdurige ziekte kun je een WIA-uitkering (wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) aanvragen
• Als je onvrijwillig werkloos wordt krijg je een WW-uitkering (werkloosheidswet) de duur van deze uitkering is afhankelijk van hoelang je hebt gewerkt en hoeveel je verdiende
• Een bekende volksverzekering is de AOW-uitkering
• AKW (algemene kinderbijslagswet)
• De algemene bijstand voorziet in een sociaal minimum: het bedrag dat mensen minimaal nodig hebben om in hun levensonderhoud te voorzien, voor ongewone extra kosten zoals de wasmachine bestaat er een bijzondere bijstand
• Een ander voorbeeld van een sociale voorziening is de Wajong (wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten)
• Zo probeert de overheid de sociale zekerheid betaalbaar te houden:

  • uitkeringen
  • verhogen AOW-leeftijd
  • meer controle op misbruik van voorzieningen
  • Begeleiding
• Emancipatiewet: beleid dat streeft naar gelijke kansen voor iedereen, ongeacht geslacht, afkomst, seksuele geaardheid of beperking