De term sociale pedagogie ken wisselde invullingen, afhankelijk van de tijdgeest, pedagogische idiologische verschillen en de regio.
Sociale pedagogie is een pleonasme. Het sociale is eigenlijk al een onderdeel in de pedagogie die te weinig gezien wordt.
In de definitie zien we steeds terug komen: 'de relatie tussen het opgroeien van het individu en de evoluties in de samenleving'
Tönnies zegt als definitie: 'Een beweging waarin structurele sociale beleidsmaatregelen en informele educatieve processen worden gecombineerd en op elkaar inwerken.
Definitie van de opleiding SRW: 'De invloed van het micro-, meso-, macroniveau op situaties van opgroeien tot opvoeden.
Sociale pedagogie focust zich op de manier waarop de pedagogische relatie en het opgroeien van kinderen en jongeren ook sociaal beïnvloed worden;
Het sociale verwijst daarbij naar de invloed die de contexten, met inbegrip van de organisatie en het beleid die er actief zijn, hebbe het opvoeden en opgroeien en omgekeerd.
(Midden 19de eeuw)
Principe van sociale opvoeding: educatie door de gemeenschap voor de gemeenschap.
(Midden 19de eeuw)
sociale pedagogie als middel tegen: individuele zelfzuchtigheid van hogere klassen en collectieve gewetenloosheid van de lagere klassen.
(Midden 19de eeuw)
maatschappelijke functie van pedagogie: sociale vorming tot goede burgers, waardig leden van de gemeenschap.
Wortels van sociale pedagogie liggen bij de sociale kwestie.
Pedagogische benaderingen om het individu te socialiseren tot 'goede burger', als antwoord op sociale problemen.
Sociaal pedagogische praktijken moesten lage scholingsnormen en gebrekkige opvoedingsomstandigheden compenseren.
Zorg voor jongeren -> hoge prioriteit -> sociale orde handhaven en sociale ziekten bestrijden.
Het is pas als we kinderarbeid verbieden dat ze terug naar school kunnen gaan en er weer met een andere kijk kan gekeken worden naar kinderen en jongeren.
(midden 19de eeuw)
doel: preventie en beschaving door participatie en emancipatie.
(jaren 1990)
Termen als meetbaarheid, efficientie, zelfhulp, burgerinitiatieven en empowerment doen hun intreden.
(jaren 1990)
De lat wordt soms te snel hoog gelegd!
Belangrijke jaren in het ontstaan en evolutie van sociale pedagogie zijn midden de 19de eeuw en de jaren 1990.
(Bourgeois en Coussée)
Nieuwe sociale kwesties van onze huidige tijd: superdiversiteit en schoolongelijkheid.
(Bourgeois en Coussée)
stijgend aantal groepen veroordeeld tot integratietrajecten en inclusieprojecten.
Huidige tendesen
Voorbeelden van risicoreducerend denken: plaatsen van camera's in kinderdagverblijven en opkomst ontwikkelingspsychologie.
Risicoreducerend denken
Hoe meer kennis we verwerven, hoe meer we kinderen en jongeren gaan checken, labelen en diagnosticeren.
Gevolg van risicoreducerend denken
Er lijkt een verband te zijn tussen een overbeschermende opvoeding en mentale problemen. (pedagoog Pedro De Bruyckere)
Het individualiserend werken
doel: betere integratie in de maatschappij.
Het individualiserend werken
Er is te weinig aandacht voor de maatschappelijke context.
Het individualiserend werken
Meritocratische samenleving: meritocratie
Deserving poor versus Undeserving poor
Spanningsvelden
willen we dat mensen in kansarmoede zich aanpassen aan de samenleving?
of
Zijn we bereid de samenleving aan te passen zodat de risico's op kansarmoede verkleinen?
Spanningsvelden (Lorenz)
Plicht samenleving om voorwaarden te scheppen waarin ieder mens kan ontwikkelen.
versus
Individuen laten aanpassen aan maatschappelijke doelen en normen.