Biologie hoofdstuk 7 ecologie en milieu

• ecologie is de studie van organismen en de relatie tot hun omgeving
• biotische factoren zijn invloeden op een organisme afkomstig van een andere organismen
• abiotische factoren zijn invloeden op een organisme afkomstig uit de levenloze natuur
• voorbeelden biotische factoren zijn Bacteriën, planten, dieren, schimmels, nestgelegenheid, soortgenoten, vijanden, voedsel en ziektes
• voorbeelden abiotische factoren zijn temperatuur, grond, water, zon, wind, sneeuw
• organisatie niveaus: individu -> populatie -> leefgemeenschap -> ecosysteem -> biosfeer
• individu: een enkel organisme
• populatie: groep individuen die zich onderling kunnen voortplanten
• leefgemeenschap: populaties van verschillende soorten die in een bepaald gebied samenleven
• ecosysteem: geheel van biotische factoren in een bepaald gebied
• biosfeer: alle gebieden op aarde die bewoond worden door organismen
• habitat: leefgebied van een soort waarin het voedsel vindt, zich kan verstoppen voor vijanden en een soortgenoot kan vinden
• groot tolerantie gebied betekent vaak een groter verspreidingsgebied
• klein tolerantiegebied betekent vaak kleiner verspreidingsgebied
• een populatie is een groep individuen van dezelfde soort in een gebied die zich onderling kunnen voortplanten
• de relatie tussen organismen in een gebied kan gebaseerd zijn op coöperatie of concurrentie
• een grotere mate van concurrentie zorgt voor een hogere selectiedruk
• een symbiose is een voorbeeld van coöperatie, symbiose is een langdurig samenleven van organismen
• mutualisme: voordelig voor beide organismen +/+
• parasitisme: voordelig voor één organisme, nadelig voor de ander +/-
• commensalisme: voordelig voor één organisme, niet voordelig en niet nadelig voor de ander +/0
• populatiegrootte staat onder invloed van veel factoren. zowel abiotisch als biotisch
• de draagkracht is de maximale populatiegrootte die gedurende een lange periode gehandhaafd kan blijven
• voorbeeld van mutualisme: kostmossen, buffels en ossenprikkels
• voorbeeld commensalisme: buffels en vogels
• voorbeeld parasitisme: rups en larven van sluipwesp
• inheems: uit eigen gebied
• uitheems: uit ander gebied
• stofwisseling: alle chemische omzettingsprocessen in een organisme ten behoeve van de instandhouding van hun cellen
• organische stoffen: bestaan uit ketens van c-atomen, h-atomen en o-atomen. bijvoorbeeld fotosynthese
• anorganische stoffen: vaak kleiner dan organische stoffen en bevatten weinig chemische energie
• assimilatie: kost energie, grotere organische moleculen, worden gevormd uit kleinere moleculen
• dissimilatie (verbranding): levert energie op, grote organische moleculen worden afgebroken in kleinere moleculen
• de vrijgekomen energie kan voor processen in een organisme gebruikt worden
• voortgezette assimilatie: nodig voor de vorming van eiwitten, vetten, DNA en koolhydraten met behulp van glucose en mineralen
• producenten zijn organismen die hun voedsel maken met behulp van zonlicht
• consumenten zijn organismen die zich voeden met andere organismen
• de afvaleters zijn organismen die zich voeden met dode organismen of afval van organismen
• reducenten zijn bacteriën en schimmels, deze organismen reduceren de laatste organische resten. Hierbij komen onder andere mineralen vrij die belangrijk zijn voor producenten
• autotroof: organismen die geen andere organismen nodig hebben voor hun voedselbehoefte. autotrofe organismen halen hun voedingsstoffen uit de levenloze natuur.