bloed

• Bloed


  Bestaat uit 2 delen: bloedcellen en bloedplasma
• Bloedcellen


  • RBC = erytrocyten
  • WBC = lymfocyten
  • BP = trombocyten
• Hematopoëse


  1. In embryonaal weefsel ontstaan megaloblasten (voorlopers)

  2. Vanaf 2e week

  3. Vanaf 2e maand: lever en milt

  4. Vanaf 5e maand en voor rest van leven: beenmerg
• Bloedvormende cellen


  • Vertrekken van hematopoëtische stamcel
  • Stamcel kan aanleiding geven tot myoloïde lijn (gamma van verschillende soorten cellen) of lymfoïde lijn (specifieke immuniteit)
• Lymfoïde lijn


  • Thymus (T-lymfocyten)
  • Natural killer lymfocyten (NK-lymfo's)
  • B-lymfocyten
• Myoloïde lijn


  • Trombocyten
  • Erythrocyten
  • Lymfocyten (macrofagen, neutrofielen)
• Bloedplasma


  Opgebouwd uit 90% water, koolhydraten, vetten, eiwitten
• Koolhydraten in bloed


  • Endogeen (opgeslagen in lever en spieren)
  • Exogeen (uit voedsel)
• Regulatie bloedsuiker


  • Insuline
  • Glucagon
  • Adrenaline
  • Cortisol
  • STH
• Normale glucosespiegel


  70-110 mg/dL
• Hypoglycemie


  Waarde lager dan 50 mg/dL
• Hyperglycemie


  Waarde hoger dan 150 mg/dL
• Regulatie bloedsuiker


  1. Insuline en glucagon

  2. Groeihormonen en schildklierhormonen

  3. Stresshormonen
• Wat kan je doen met koolhydraten?

  • Vorming ATP
  • Omzetten naar vetten (lipogenese)
  • Omzetten naar glycogeen (glycogenese)
  • Omzetten naar proteïnen
• Vetten


  Belangrijk voor energiewinning en celmembraan
• Voorbeelden vetten


  • Cholesterol
  • Triglyceriden
• Lypoproteïnen


  Vetten gebonden aan eiwitten
• HDL


  Goeie cholesterol, verzamelt vetten en brengt ze naar lever
• LDL, VLDL, Chylomicronen


  Slechte cholesterol, kunnen afgezet worden in bloedvaten
• Eiwitten in bloed


  • Met specifieke functies
  • Met ruime functies
• Albumine


  Groot bulk eiwit, beïnvloedt colloïd osmotische druk, belangrijke reserve voor aminozuren, transportmolecule
• Globulines


  • Alfa- en betaglobulines (in hemoglobine voor O2- en CO2-transport)
  • Gammaglobulines (immuunfunctie)
• Fibrinogeen


  Belangrijk voor bloedstolling, wordt omgezet in fibrine
• Algemene functies eiwitten


  • Colloïd osmotische functie
  • Reserve voor aminozuren, energie
  • Immuun functie
  • Bufferfunctie (pH)
• Eiwitten kunnen protonen complexeren, spelen rol in pH-regulatie
• Natrium


  Bepaalt kristalloïd-osmotische druk, belangrijk voor actiepotentialen en elektrische activiteit van cel
• Kalium


  • Hypokalemie: overprikkelbaarheid, risico hartritmestoornissen
  • Hyperkalemie: kans op hartstilstand
• CO2


  Vrije CO2 bepaalt pCO2, gebonden als bicarbonaat (belangrijke buffer) of carbaminoglobine
• Zuurstof


  Vrije zuurstof bepaalt pO2, gebonden als oxyglobine aan hemoglobine
• Erytrocyten


  • Biconcaaf, geen kern, hemoglobine geconcentreerd in centrum
  • Vorm bepaalt zuurstofbinding
• Hemoglobine


  IJzer in kern kan verschillende lading hebben, bepaalt zuurstofbinding
• Eiwitten in bloed hebben functies in immuniteit en pH-regulatie
• Hoge ionenconcentratie in bloed

  Stijging osmotische waarde, wateraanzuiging, stijging bloedvolume, preload, VEDV, SV, HD, impact op bloeddruk
• Binding


  Makkelijk <-> moeilijk
• Samenstelling


  • Water
  • Vaste stof (vnl. hemoglobine)
• Functie


  • Vervoer O2
  • Binding op hemoglobine
• Hemoglobine


  Het ijzer in de kern kan een verschillende lading bevatten en afhankelijk van hoe de lading is, kan er zuurstof gebonden worden en kan er zo zuurstof getransporteerd worden
• Belangrijke functies van eiwitten in het bloed

  • Immuniteit
  • pH-regulatie (bufferfunctie)
• Heel veel ionen in het bloed
• Als je te veel zouten eet


  Ga je veel ionen stapelen