Module 8

• Brownfield = geheel van verwaarloosde of onderbenutte gronden die zodanig zijn aangetast, dat deze slechts gebruikt of opnieuw gebruikt kunnen worden door middel van en na het nemen van structurele maatregelen

  • vooral in gebieden met oude industriële activiteiten
  • Bieden kansen voor projectontwikkeling of recreatie
• Een verontreiniging kan op verschillende wijzen gesaneerd worden. Bepalende factoren zijn o.a:

  • soort verontreiniging
  • aard van de ondergrond (zand, leem, klei)
  • of de verontreiniging in bodem en/of grondwater zit
  • of er gebouwen aanwezig zijn op de verontreinigde zone.
• Een verontreiniging kan op verschillende wijzen gesaneerd worden. Bepalende criteria zijn o.a.

  • efficiëntie en het voorspelde resultaat en rendement
  • de kostprijs en kosten-baten inschatting
  • duurzaamheidscriteria
  • technische mogelijkheden op de site (bijv. al dan niet leidingen en/of bebouwing).
• BATNEEC = best available technology not entailing excessive costs = best beschikbare techniek(en) tegen een redelijke kostprijs
• EMIS.VITO = Energie- en milieu-informatiesysteem = platform voor de milieuprofessional ontwikkeld door VITO in opdracht van het Vlaamse Gewest
• BOSS = beslissingsondersteunend systeem dat kan helpen bij een eerste screening van mogelijke technieken om een bodemverontreiniging te saneren
• Ontgraving is toepasbaar bij de sanering van de verschillende verontreinigingskernen in het vaste deel van de aarde. Er is dan afvoer van de verontreinigde grond naar een erkend grondverwerkingscentrum
• Bij grondwateronttrekking of Pump & Treat (P&T) gaat men het verontreinigde grondwater oppompen om dit vervolgens via een waterzuiveringsinstallatie te zuiveren. Vervolgens kan men het gezuiverde water terug infiltreren in de bodem en/of lozen op een beek of in de riool. Grondwateronttrekking is een in situ extractieve (grondwater uit de ondergrond extraheren) techniek. De sanering neemt vaak veel tijd in beslag.
• Grondwateronttrekking is een goed toepasbaar techniek voor mobiele, goed in water oplosbare stoffen zoals aromaten, gechloreerde oplosmiddelen en sommige zware metalen zoals cadmium, nikkel en zink.
• Er is veelal toepassing van grondwateronttrekking ter ondersteuning van andere in situ technieken zoals:

  • Verlagen van de grondwaterstand: zodus ontstaat een grotere onverzadigde zone ten behoeve van bodemluchtextractie (BLE) of persluchtinjectie (PLI)
  • Het tot stand brengen van een grondwaterstroming om voedingsstoffen of extractiemiddelen door de bodem te transporteren
  • Bij bemaling ten behoeve van ontgraving
• Bodemluchtextractie (BLE) = het onttrekken (via ventilatoren) van bodemlucht (in de onverzadigde zone) uit een aantal (verticale) filterbuizen waardoor de vluchtige (of te vervluchtigen) verontreiniging geleidelijk aan zal overgaan in de gasfase en via de opstijgende lucht uit de bodem zal worden verwijderd
• Door het aanleggen van een onderdruk in de onverzadigde zone kan je verversing (met buitenlucht) van de bodemlucht bewerkstelligen. Het doel is tweeledig:

  1. Vervluchtiging van vluchtige verontreinigende stoffen (zoals aromaten en chloorethenen) die via de onttrokken lucht worden verwijderd.
  2. Stimulering van biologische afbraak door het verhogen van de zuurstofconcentratie (inbrengen van lucht) in de bodem

  Er is sprake van bioventing indien de nadruk ligt op de stimulering van de biologische afbraak
• De toepasbaarheid en het succes van bodemluchtextractie is voornamelijk afhankelijk van de eigenschappen van de bodem zoals:

  • de permeabiliteit (moet voldoende groot zijn)
  • organisch stofgehalte
  • diepte van de grondwatertafel
  • de verontreiniging: soort, concentratie en chemische eigenschappen
• Bij persluchtinjectie gaat men lucht onder druk injecteren in de bodem met behulp van onder de grondwaterspiegel en onder de verontreiniging geplaatste filters in de waterverzadigde zon
• Doel van persluchtinjectie (PLI) is tweeledig

  1. Vervluchtiging: stoffen gaan over van de waterfase naar de (geïnjecteerde) luchtfase doordat het verontreinigde water in contact komt met niet vervuilde lucht
  2. Stimulering biologische afbraak: het water verrijken met zuurstof en zodus aerobe biologische afbraak stimuleren

  Er is sprake van biosparging indien de nadruk ligt op de stimulering van de biologische afbraak
• Bij ‘natuurlijke attenuatie’ laat men de natuurlijk voorkomende processen in bodem en grondwater hun gang gaan
• In-situ gestimuleerde biologische afbraak anderzijds kan gebruikt worden voor het saneren van verschillende verontreinigingen zoals bijvoorbeeld minerale olie, aromaten, lage PAK’s (poly aromatische koolwaterstoffen) en gechloreerde verbindingen
• In-situ gestimuleerde biologische afbraak Met als doel een gestimuleerde oxidatieve of reductieve biodegradatie en dit door bijvoorbeeld (of een combinatie van):

  • Toevoeging van zuurstof of andere oxidator
  • Toevoeging van substraat/koolstofbron en/of nutriënten
  • Toevoeging van geschikte micro-organismen (enten)
  • Verhogen van de bodemtemperatuur
• In Situ Chemische Oxidatie (ISCO) = de bedoeling om een sterk oxidatiemiddel in te brengen in de bodem
• Reactieve schermen = Het tegengaan van verspreiding van verontreinigingen via het grondwater door het aanleggen van een in situ scherm. Dit is een scherm loodrecht op de stromingsrichting van het grondwater in de pluim