MBK theorie

• Biomedisch model


  Ziekte wordt gereduceerd tot een probleem in biologische processen<|>Impliceert scheiding lichaam en geest (onder invloed van de Kerk) -> hadden geen invloed op elkaar<|>Ontstaan 16de-17de eeuw<|>Negeert invloed psychologische en sociale factoren op ontstaan en onderhouden ziekte -> ziekte was een dysfunctie in het lichaam
• Stelling "Hoe ++ schade, hoe ++ pijn en hoe - - schade, hoe - - pijn", klopt niet
• Pijn


  Is verschillend van weefselschade<|>Weefselschade verschillend is verschillend van pijn<|>Pijn is verschillend van persoon tot persoon<|>Er zijn patiënten die de zelfde fractuur/letsel/… hebben, maar ervaren niet dezelfde pijn

  
• Er is een duidelijk verschil in pijn tussen beide, ook al hebben ze dezelfde weefselschade => iedereen ervaart andere pijn
• Biomedisch model


  • Stelt aandoening centraal en niet de patiënt
  • Zorgde voor standaardisatie van diagnostische en therapeutische procedures
  • Succesvol in de bestrijding van tal van infectieziekten, waar vaak een directe relatie is tussen ziekteverwekker en ziekte (vb. tuberculose)
• Voorbeelden biomedisch model


  • Kniepijn meniscusletsel of peesruptuur of ...
  • Vermoeid energieleveringsprocessen in lichaam dysfunctioneel, leverstoornis, ...
  • Kraakbeendegeneratie in lumbale facetgewrichten lage rugpijn
  • Discus bulging lage rugpijn of nekpijn → rug-/nekschool
  • Spierhypertonie M. trapezius nekpijn
  • Iemand valt met fiets en breekt arm, maar heeft totaal geen pijn

  
• Zitpositie

  Kan zorgen voor angstbewegingen bij patiënt -> langdurige houding kan zorgen voor een "slechte" beweging -> 'De belangrijkste houding is de volgende houding'<|>Er is geen slechte zitpositie => het ergste is langdurig in eenzelfde positie blijven zitten

  
• Context


  Is belangrijk, als je u voet verstuikt tijdens het stappen ga je pijn ervaren op moment zelf ervaren in tegen deel met als je u voet verstuikt tijdens het weglopen omdat er een beer achter jou loopt -> adrenaline<|>De invloeden kunnen het signaal verminderen of versterken<|>Nagel door zijn hele voet => denkt de patiënt toch => eigenlijk is de nagel tussen zijn twee tenen geweest => zijn brein heeft hem gefopt (hij dacht dat hij ernstig geblesseerd was, maar dat was niet waar
• Biopsychosociaal model


  Holistische visie : je gaat meer gaan bekijken dan biologische factoren<|>Lichaam en geest te onderscheiden, maar niet te scheiden<|>Patiënt staat centraal<|>Kwaliteit van leven gerelateerd aan gezondheid staat centraal ; als therapeut bepaal je niet of hij goeie of slechte levenskwaliteit heeft<|>Dus je moet niet "repareren" maar patiënt meer coachen<|>Al deze invloeden kunnen het signaal versterken of verminderen<|>Integratie kennis uit Biologie, Psychologie, Sociologie, Biologische psychologie en psychofysiologie, Psychosomatiek, Sociale psychologie, Sociobiologie

  
• Pijnmodel van Loeser


  Nociceptieve pijn: Nociceptie = gevaarprikkel, Pas wanneer het signaal aankomt in de hersenen, dat men pijn kan voelen, ontstaan van nociceptieve pijn: de prikkel wordt omgezet in een elektrisch signaal en door de zenuw naar het ruggenmerg gevoerd<|>Pijngewaarwording (het brein)<|>Pijnbeveling: Invloed van psychosociale factoren (emoties, percepties, persoonlijkheid, gedachten, culturele en religieuze invloeden, …)<|>Pijngedrag: al de gedragingen waaruit een hulpverlener kan afleiden dat er sprake is van pijn, uiting van de interactie tussen de pijnlijder en zijn omgeving

  
• Toepassingen van het BPS model in de kinesitherapie

  1. Aanmelding + anamnese patiënt

  2. Kinesitherapeutische werkdiagnose

  3. Kinesitherapeutisch onderzoek

  4. Kinesitherapeutische diagnose en prognose

  5. Therapiedoelstellingen

  6. Therapiemiddelen

  7. Behandeling
• Belasting en belastbaarheid

  Lokaal: Te laag/te hoog/normaal<|>Algemeen: Te laag/te hoog/normaal<|>Belastbaarheid: Voldoende/onvoldoende
• Ziektepercepties

  Negatieve en Maladaptieve cognities /percepties/overtuigingen en gedrag(ingen) bijsturen d.m.v. informeren en adviseren
• Evaluatie van patiënten

  Wat denkt u zelf dat de pijn veroorzaakt? (oorzaak)<|>Hoe ziet u de toekomst? (tijd)<|>Denkt u dat er goed werkende behandelingen zijn? (controle)<|>Impact op leven van de P (gevolgen)<|>Kan u uw pijn zelf onder controle krijgen? (controle)

  
• Screening procedure


  In vele landen is er een directe toegang tot kinesitherapie<|>Patiënten zien geen huisarts of specialist arts die hen voor kinesitherapie doorstuurt<|>Screening voor 'serious pathology': ernstige onderliggende aandoeningen<|>Belangrijke stap voor kinesitherapeuten in intakeprocedure als er geen doorverwijzing is<|>Indicatiestelling voor kinetherapie<|>Mogelijks noodzakelijke verwijzing naar huisarts of specialist arts<|>Gesloten vragen (tegenstelling met anamnese): Ja / Nee<|>Typische screening procedure bestaat uit 6 stappen: Algemene hulpvraag, Algemene rode vlaggen, Specifieke rode vlaggen, Tractus anamnesis, Beloop, Bewegingsgerelateerd?<|>Pluis: Het is in orde, de K moet de P niet naar de arts doorverwijzen<|>Niet-pluis: Er zijn zaken die K nog wil bekijken en zal de P doorverwijzen naar arts
• Rode vlaggen

  Symptomen of tekenen bij patiënt die op te vatten zijn als "waarschuwingssignalen" of risico-indicatoren voor meer of minder ernstige onderliggende pathologie<|>Expertise van andere discipline vereist<|>Generieke rode vlaggen: Trauma in voorgeschiedenis, Constante, progressieve, niet-mechanische pijn, Aanhoudende of toenemende nachtelijke, Onverklaarbaar gewichtsverlies (>5 kg/maand), Koorts, Maligne tumoren in voorgeschiedenis, Langdurig gebruik van corticoïden, Drugsgebruik, immunosuppressiva, HIV, Regelmatige algemene malaise<|>Specifieke rode vlaggen: Specifiek voor bepaalde regio of gewricht, Bv cauda equina in de lage rug; avasculaire necrose van caput humeri of van caput femoris<|>Regiospecifieke rode vlaggen lumbale wervelkolom: Eerste episode LRP 55 jaar -> kans dat erger wordt, Thoracale pijn, Progressieve (motorische) neurologische uitval, Aanhoudende (consistente), ernstige lumbale flexiebeperking, Recente incontinentie (mictie en/of defecatie), Sensibele stoornissen in rijbroekgebied
• Waarschuwingssignalen

  Risico-indicatoren voor meer of minder ernstige onderliggende pathologie
• Generieke rode vlaggen


  • Expertise van andere discipline vereist
  • Trauma in voorgeschiedenis
  • Constante, progressieve, niet-mechanische pijn
  • Aanhoudende of toenemende nachtelijke pijn
  • Onverklaarbaar gewichtsverlies (>5 kg/maand)
  • Koorts
  • Maligne tumoren in voorgeschiedenis
  • Langdurig gebruik van corticoïden
  • Drugsgebruik, immunosuppressiva, HIV
  • Regelmatige algemene malaise
• Specifieke rode vlaggen


  • Specifiek voor bepaalde regio of gewricht
  • Bv cauda equina in de lage rug ; avasculaire necrose van caput humeri of van caput femoris
• Regiospecifieke rode vlaggen lage rug

  • Eerste episode LRP 55 jaar -> kans dat erger wordt !!!
  • Thoracale pijn
  • Progressieve (motorische) neurologische uitval
  • Aanhoudende (consistente), ernstige lumbale flexiebeperking
  • Recente incontinentie (mictie en/of defecatie)
  • Sensibele stoornissen in rijbroekgebied
• Cauda equina


  Compressie op lumbale spinale zenuwen, wanneer ze uit het ruggenmerg komen ter hoogte van L1, door een discus prolaps, een tumor , een epiduraal hematoom, infectie, -> zorgt voor compressie van lumbale spinale zenuw

  
• Signs and symptoms van cauda equina

  • Blaas – darm disfunctie
  • Zadel anesthesie -> doorverwijzing -> kans op permanente problemen !!!
  • Witte vlag -> je moet het accepteren, we kunnen er niets meer aan doen!

  
• Patroon maligniteit lage rug

  • Begin LRP >50 jaar
  • Continue pijn, onafhankelijk van houding of beweging
  • Nachtelijke pijn
  • Algehele malaise
  • Maligniteit in voorgeschiedenis
  • Onverklaard gewichtsverlies
  • Verhoogde bloed sedimentatie (erytrocytbezinkingssnelheid)

  
• Patroon osteoporotische wervelfractuur lage rug


  • Vrouw -> gelinkt met hormonen & menopause
  • Recente fractuur (>2 jaar geleden)
  • Eerdere wervelfractuur
  • Leeftijd>60 jaar
  • Gewicht : <60 kg, BMI < 20kg/m2
  • Ouder met heupfractuur
  • Langdurig corticoïdengebruik
  • Lokale klop-, druk-, en asdrukpijn van WK
  • Opvallende lengtevermindering
  • Versterkte thoracale kyfose

  
• Patroon wervelfractuur lage rug

  Ernstige LRP aansluitend op trauma

  
• Patroon spondylitis ankylopoetica lage rug


  • Begin LRP < 20jaar
  • Man
  • Iridocyclitis of uveïtis
  • Onverklaarde perifere artritis of inflammatoire darmaandoening in voorgeschiedenis
  • Vooral nachtelijke pijn
  • Ochtendstijfheid >1u
  • Minder pijn bij liggen, bewegen, oefenen
  • Goede reactie op NSAID
  • Verhoogde BSE

  
• Patroon spondylolisthesis lage rug


  Begin LRP < 20 jaar<|>Palpabel trapje in verloop van PS thv L4-
• Regiospecifieke rode vlaggen cervicale wervelkolom


  • Hoofdpijn na (recent) trauma
  • Hoofdpijn in combinatie met systeemziekte zoals reuma
  • Plotseling begin van hoofdpijn
  • Begin hoofdpijn >50 jaar
  • Toegenomen frequentie en of/intensiteit van hoofdpijn
  • Retro-orbitale hoofdpijn: misselijkheid, braken en visuele verschijnselen (blinde vlekken, dubbel zien, wazig zien)
  • Verandering in mentale gesteldheid:geheugenstoornissen, verwardheid, daling bewustzijn, slaperigheid, toegenomen prikkelbaarheid
• Patroon wervelfractuur cervicale wervelkolom


  • Oudere leeftijd
  • Trauma in voorgeschiedenis
  • Corticosteroïdgebruik
  • Osteoporose
• Patroon cervicale arteriële dysfunctie


  Arteriën worden dichtgedrukt -> te weinig bloed naar de hersenen
• Cerebrovasculaire symptomen


  • Duizeligheid
  • Dubbelzien
  • Misselijkheid
  • Braken
  • Zwakte van de ledematen
  • Papillaire veranderingen

  
• Patroon schade ruggenmerg of cervicale myelopathie


  • Neurologische tekenen in beide armen en/of benen: Sensibiliteitsstoornissen, Verlies van spierkracht
  • Darm- en blaasdysfunctie
• Patroon infectie cervicale wervelkolom


  • Symptomen en tekenen van infectie: Koorts, Nachtelijk zweten
  • Risicofactoren voor infectie: Onderliggend ziekteproces, Immuunsuppressie, Doordringende wond, IV drugsgebruik, Blootstelling aan besmettelijke ziektes
• Patroon maligne tumoren cervicale wervelkolom


  • Kanker in voorgeschiedenis
  • Geen verbetering van klachten na behandeling van 4 weken
  • Onverklaarbaar gewichtsverlies
  • Leeftijd >50 jaar
  • Slikproblemen
  • Hoofdpijn
  • Braken
• Patroon systemische ziekte cervicale wervelkolom


  • Hoofdpijn
  • Koorts
  • Eenzijdige huiduitslag
  • Brandende pijn
  • Jeuk
• Rode vlaggen subacromiale pijn


  • Ernstig en/of persisterende klachten
  • Dubbelzijdige schouderklachten
  • Lichamelijke klachten elders
  • Koorts, malaise, gewichtsverlies
  • Heftige uitstralende pijn, tintelingen in de arm of hand, samenhangend met nekbewegingen of verminderde kracht van de arm- of handspieren
  • Dyspneu (benauwdheid), pijn op de borst (pneumonie, agina pectoris, acuut coronair syndroom)
  • Gewrichtsklachten elders, reumatoide artritis in de voorgeschiedenis, tekenen van synovitis, zoals warmte en koorts
  • Klachten die niet passen bij de leeftijd, bijvoorbeeld bewegingsbeperking op jonge leeftijd
• Tractus anamnesis


  Orgaansystemen kunnen viscerale gerefereerde pijn veroorzaken, dewelke geïnterpreteerd kan worden als somatische pijn. Oorzaak ligt ergens in een orgaan -> wordt doorgestuurd naar hersenen => hersenen weet niet exact waar die pijn moet worden weergegeven en geeft die bv in de lumbale wervelkolom weer, terwijl de aandoening in de lever ligt.

  
• Belang om klachten met een viscerale oorsprong te excluderen
• Tractus circulatorius


  • Koude handen of voeten?
  • Pijn op de borst?
  • Kortademig? Zweten?
  • Last van hoge/lage bloeddruk?
  • Hartkloppingen?
  • Cholesterol?

  
• Tractus digestivus


  • Last van darm-/maagklachten?
  • Misselijk?
  • Braken? -> gelinkt met wat je eet
  • Slikklachten?
  • Normale stoelgang?