Pagsasalin (Virgilio Enriquez)

• SIKOLOHIYA

  Ito ang sangay ng agham na ipinaliliwanag ang takbo ng pag-iisip ng tao at kung paano ito nakakaapekto sa kanilang beheyvyor.
• development ng terminolohiya


  ay ginagarantiya ng aktibong paggamit sa sinasalita at sinusulat na wika.
• Newmark (1988)


  Ayon sa kanya "ang pagsasaling- wika ay pagbibigay kahulugan ng isang text sa ibang wika sa paraang ninanais ng may-akda"
• "PAGSASALIN - Ang pagpapaunlad ng mga salita o konsepto sa isa't isa upang maging mas malinaw, maayos, at matutukoy."
• Saling-angkat/Direct Borrowing 


  panghihiram ng mga ideya o salita mula sa wika ng ibang kulturang banyaga at ang paggamit sa mga ideya at salitang ito ayon sa orihinal nitong kahulugan at ispeling.
• Saling-angkat/Direct Borrowing

  • persepsyon mula sa Latin perception (Fugoso 1973)
  • amnesya mula sa Ingles na amnesia
  • sikolohiya mula sa Kastila na psicologia
  • mahal mula sa Bahasa Malaysia na mahal
  • salin mula sa Javanese na salin
• Saling-Paimbabaw/Surface Assimilation


  naiiba ang ispeling at pagbigkas ngunit nananatili ang orihinal nitong kahulugan
• Saling-Paimbabaw/Surface Assimilation

  • reimporsment mula sa reinforcement
  • suggestment mula sa suggestion
  • its depends mula sa it depends
  • bolpen mula sa ballpen
  • tsaa mula sa cha
• Saling -Panggramatika/Grammatical Translation


  pag-iiba sa ispeling, pagbigkas, “stressing” sa mga pantig, at pag-iiba ng posisiyon kapag ang katawagang pansikolohiya ay dalawa o higit pa.
• Saling-Panggramatika/Grammatical Translation

  • inter-aksyong sosyal ---- social interaction
  • kumperensyang internasyunal ----international conference
  • reaksyong abnormal---- abnormal reaction
  • socio-political movement----kilusang sosyo-pulitikal
• Saling-Hiram/Loan Translation


  direktang pagsasalin ng isang salitang banyaga sa sariling wika
• Saling-Hiram/Loan Translation

  • paghuhugas-isip para sa brainwashing
  • alon ng tunog para sa sound waves
  • alon ng utak para sa brain waves
  • susing-panalita para sa keynote speaker
• Saling –Likha/Word Invention


  paglikha ng mga bagong salita
• Saling –Likha/Word Invention

  • punlay (punla ng buhay) para sa “sperm”
  • banyuhay (bagong anyo ng buhay) “metamorphosis”
  • sari-gawa (sariling gawa) “masturbation”
  • balarila (bala ng dila) “grammar”
• Saling-Daglat/Accronyms/Abbreviation


  pagpapaikli ng mga salita at paggamit ng akronim
• Saling-Tapat/Parallel Translation


  pagiging tapat sa orihinal na ideya o kahulugan; kung ano ang aktwal na salitang panawag sa tunguhang lenggwahe para sa tinutukoy na ideya, iyon ang gagamitin”
• Saling-Tapat/Parallel Translation

  • “social interaction” (tumutukoy sa relasyon ng tao na nakapaloob sa isang relasyon, maaari nating gamiting panumbas ang “pakikisalamuha” at hindi lamang basta “pakikipagkapwa”)
  • “aso” para sa “dog”
  • “panaderya” para sa “bakery”
• Saling-Taal/Indigenous-Concept Oriented Translation)


  manghihiram ng mga banyagang konsepto na isinasaisip ang katumbas nito sa wikang Filipino o sa katutubong konsepto
• Saling-Taal/Indigenous-Concept Oriented Translation)

  Mga antas ng interaksyon o levels of interaction Pakikitungo (transaction/civility with) Pakikisalamuha (inter-action with) Pakikilahok ( joining/participating with) Pakikibagay (in-conformity with/in-accord with) Pakikipagpalagayan/Pakikipagpalagayang-loob (being-in rapport/understanding/acceptance with) Pakikisangkot (getting involved) Pakikiisa (being one-with)

  “pamatid-uhaw” para sa “refreshments” “pamutat” para sa “appetizer” “sumpong” para sa “temper” o “tantrum mania”
• Saling-Sanib/ Amalgamated Translation


  bihira nating ibahin ang anyo ng mga salitang galing sa iba’t ibang katutubong wika ng Pilipinas o di kaya’y wikang banyaga na napasok na sa bokabularyong Filipino
• Saling-Sanib/ Amalgamated Translation


  “mahay” at “pagsinabtanay” ng Cebuano ** Nagmamahay ang isang Cebuano kapag binigo siya ng kapwa niya Cebuano. Iniisip ng isang taga-Surigao ang “pagsinabtanay” kapag hindi rin tumupad sa isang usapan ang isang kapwa-Surigao. “gahum” (Cebuano) para sa hegemony “hinupang” (Hiligaynon) para sa adolescence “bising” (Palawan squirrel) “basad” (Tagbanuwa) “underworld “basi” (Tinggian) “rice wine” for Japanese “sake”