skrypt AI

• Mikrobiota układu oddechowego

  • Stała i przejściowa mikroflora błon śluzowych nosa i jamy nosowo-gardłowej:
  • Ziarenkowce gramdodatnie
  • Ziarenkowce gramujemne
  • Pałeczki gramdodatnie
  • Pałeczki gramujemne
• Ziarenkowce gramdodatnie

  Staphylococcus epidermidis i inne koagulazoujemne, Streptococcus spp: Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus (nosicielstwo)

  
• Ziarenkowce gramujemne

  Moraxella spp., Neisseria meningitidis (nosicielstwo)
• Pałeczki gramdodatnie

  Corynebacterium spp., Corynebacterium diphtheriae (nosicielstwo)
• Pałeczki gramujemne

  Hemophilus spp. (H. influenzae - nosicielstwo), inne pałeczki gramujemne szczególnie u osób hospitalizowanych
• Naturalne mechanizmy obronne układu oddechowego

  • Bariera mechaniczna (błony śluzowe dróg oddechowych, aparat rzęskowy)
  • Bariera biologiczna/mikrobiologiczna (mikrobiota górnych dróg oddechowych)
  • Bariera chemiczna (lizozym, defensyny, wydzielnicza fosfolipaza A2)
  • Przeciwciała sekrecyjne IgA (sIgA)
  • Komórki fagocytarne
  • Skupiska tkanki limfatycznej związane z błonami śluzowymi MALT (ang. mucosa-associated lymphatic tissue): z oskrzelami – BALT (ang. bronchus associated lymphoid tissue), z jamą nosową – NALT (nose-associated lymphoid tissue)
• Czynniki etiologiczne ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych


  • Wirusy: rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, EBV, Coxackie, Herpes simplex, wirusy grypy i paragrypy
  • Bakterie: Streptococcus pyogenes, paciorkowce grupy C i G
• Skala Centora/McIssaca


  Służy to oceny czy patogeny wywołującymi OZGIMG są paciorkowce
• Cechą charakterystyczną w OZGiMP wywoływanymi przez paciorkowce jest ropny wysięk na migdałkach!
• Sposób wykonania wymazu z gardła

  1. Przytrzymujemy szpatułką język w celu uwidocznienia miejsca pobrania materiału

  2. Zdecydowanym, kolisty, uciskającym ruchem pobrać jałową wymazówką materiał z powierzchni migdałków i łuków podniebiennych (z miejsc zmienionych chorobowo, z nalotów, także wydzielinę)

  3. Wymazówkę z pobranym materiałem należy umieścić w jałowej probówce bądź w podłożu transportowym, jeśli czas przekazania do laboratorium wynosi 3h lub więcej
• Czynniki etiologiczne zapalenia jamy nosowej i zatok obocznych nosa


  • Wirusy: rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, EBV, Coxackie, Herpes simplex, wirusy grypy i paragrypy
  • Bakterie: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes
• Czynniki etiologiczne ostrego zapalenia ucha środkowego


  • Bakterie: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, rzadziej Streptococcus pyogenes, Alloiococcus otitidis, Staphylococcus aureus
• W fazie początkowej za objawy zakażenia odpowiedzialne są zazwyczaj wirusy, a zapalenie ucha jest konsekwencją zapalenia w obrębie górnych dróg oddechowych (RSV, wirus grypy i paragrypy, adenowirusy). Jeżeli zakażenie nie ustąpi samoistnie lub pod wpływem leczenia to rozwija się zakażenie bakteryjne.
• Rozpoznanie ostrego zapalenia ucha środkowego


  Konieczne jest wystąpienie ostrego bólu ucha oraz zmian w badaniu otoskopowym – uwypuklenie i zaczerwienienie błony bębenkowej
• Czynniki etiologiczne ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych


  • Bakterie: S. pneumoniae, H. influenzae, Moraxella catarrhalis, S. pyogenes, Staphylococcus aureus
  • Wirusy: rino-, koronawirusy, RSV, wirus grypy, paragrypy, adenowirusy
• Rozpoznanie ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych


  Nagłe wystąpienie dwóch lub więcej wymienionych objawów: niedrożność nosa i/lub obrzęk błony śluzowej nosa, obecność wydzieliny w jamach nosowych lub jej wyciek, ból lub uczucie rozpierania twarzy, osłabienie lub utrata węchu
• Typy ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych


  • Wirusowe (trwa do 10 dni, ma przebieg lekki i samoograniczający się)
  • Powirusowe (objawy utrzymują się więcej niż 10 dni lub nasilają się po 5 dniach)
  • Bakteryjne (wysoka gorączka, silny ból miejscowy w okolicach zatok przynosowych z przewagą po jednej stronie, ropna wydzielina w nosie, znaczące nasilenie objawów)
• Czynniki etiologiczne zapalenia ucha zewnętrznego


  • Bakterie: Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus
• Czynniki etiologiczne ostrego zapalenia nagłośni


  • Bakterie: Haemophilus influenzae typ b (Hib)
• Ostre zapalenie nagłośni - choroba występuje u dzieci (gł. 2-6 lat), ale teraz jej występowanie jest znacznie ograniczone, bo jest szczepionka :D
• Przebieg ostrego zapalenia nagłośni

  Gwałtowny: gorączka, ból gardła, chrypka, stłumiony kaszel, wyczerpanie; zmieniona zapalnie nagłośnia oraz otaczający obrzęk, co powoduje obstrukcję dróg oddechowych
• Nie można wykonywać wymazu z nagłości (bo można doprowadzić do niedrożności krtani), w związku z czym najbardziej przydatne są posiewy krwi
• Czynniki etiologiczne ostrego podgłośniowego zapalenia krtani (krup)


  • Wirusy: wirus grypy (typ A i B), wirus paragrypy, rhinowirusy
• Krup (OPZK)


  Ostra infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych. Zapalenie prowadzi do obrzęku błony śluzowej wyściełającej gardło, krtań, tchawicę, co w efekcie zaburza przepływ powietrza i objawia się stridorem, kaszlem i chrypką
• Czynniki etiologiczne zapalenia oskrzeli i oskrzelików


  • Wirusy: RSV, wirusy grypy i paragrypy, adenowirusy, rinowirusy, koronawirusy
  • Bakterie: Chlamydia pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae
• Czynniki etiologiczne infekcyjnego zaostrzenia POChP


  • Wirusy: rinowirusy, wirusy paragrypy i grypy, koronawirusy, adenowirusy, RSV
  • Bakterie: Haemophilus infleunzae (najczęściej), Streptococcus pneumoniae, Moraxella cararrhalis, Pseudomonas aeruginosa, Enterobacteriales (Escherichia coli, Proteus mirabilis)
• Czynniki etiologiczne szpitalnego zapalenia płuc


  • Wirusy: wirus RSV, grypy, paragrypy (głównie pacjenci oddziałów pediatrycznych)
  • Bakterie: Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Enterobacter spp., Serratia marcescens, Acinetobacter baumannii, Staphyloccocus aureus, Streptococus pneumoniae, Legionella pneumophila
  • Grzyby (głównie u pacjentów z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności): Aspergillus spp., Cryptococcus neoformans
• Czynniki etiologiczne pozaszpitalnego zapalenia płuc u noworodków (do 20 dnia życia)


  • Wirusy: CMV
  • Bakterie: Streptococcus agalactiae, Enterobactaeriales, Listeria monocytogenes
• Czynniki etiologiczne pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci w wieku tydzień – 3 miesiąc życia


  • Wirusy: RSV, wirusy paragrypy
  • Bakterie: Chlamydia trachomatis, Streptococus pneumoniae, Bordetella pertusiss, Staphylococcus aureus
• Czynniki etiologiczne pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci w wieku 4 miesiąc – 4 roku życia


  • Wirusy: RSV, wirusy grypy i paragrypy, adenowirusy, rinowirusy
  • Bakterie: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae
• Czynniki etiologiczne pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci w wieku 5-15 lat


  • Bakterie: Streptococus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae
• Czynniki etiologiczne pozaszpitalnego zapalenia płuc u dorosłych

  • Wirusy: rinowirusy, RSV, wirus grypy
  • Bakterie: Streptococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Staphylococcus aureus, Legionella pneumophila
  • Grzyby: Aspergillus spp., Pneumocistis jiroverci
• Zapalenie płuc u chorych na mukowiscydozę - Pseudomonas aeruginosa
• Czynniki etiologiczne zachłystowego zapalenia płuc


  • Bakterie: Enterobacteriales, bakterie beztlenowe
• Czynniki etiologiczne atypowego zapalenia płuc (śródmiąższowego zapalenia płuc)


  • Bakterie: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila
• Swoiste zakażenia układu oddechowego

  • Gruźlica (Mycobacterium tuberculosis complex - M. tuberculosis, M. bovis, M. bovis BCG, M. microtii, M. canettii, M. caprae)
  • Błonica (Corynebacterium diphtheriae)
  • Krztusiec (Bordetella pertussis)
  • Nokardioza (Nocardia asteroides)
  • Promienica (Actinomyces israelii)
  • Angina Plauta-Vincenta (Fusobacterium necrophorum, Leptotrichia buccalis, Treponema vincenti)
  • Twardziel (Klebsiella rhinoscleromatis)
  • Ozena (Klebsiella ozenae)
  • Wąglik postać płucna (Bacillus anthracis)
• Streptococcus pyogenes (GAS)

  Paciorkowiec ropny typu A
• Czynniki zjadliwości Streptococcus pyogenes

  • Streptolizyna O (odczyn antystreptolizynowy (ASO), czyli poziom przeciwciał przeciw streptolizynie O)
  • Streptolizyna S
  • Egzotoksyny pirogenne Spe typ A, B, C, D itd.
  • Streptokinaza
  • Hialuronidaza
• Chorobotwórczość Streptococcus pyogenes

  • Ostre inwazyjne zakażenia – uszkodzenia skóry i śluzówek stanowią wrota dla zakażeń miejscowych i ogólnych; np. angina paciorkowcowa, ropowica, róża, szkarlatyna, martwicze zapalenie skóry, powięzi i mięśni
  • Powikłania i następstwa po przebytej chorobie paciorkowcowej – zapalenie kłębuszków nerkowych, gorączka reumatyczna
• Diagnostyka paciorkowców

  Paciorkowce rosną na agarze z krwią (wzrost po 18-24h), przeprowadzają beta-hemolizę