wk

• Letsels van de wervelkolom
• Patiënten met een wervelkolomletsel presenteren zich met lokale pijn en een deformiteit van de wervelkolom, met of zonder neurologisch letsel

  
• Herstel van het neurologisch letsel

  • Afhankelijk van de leeftijd van de patiënt
  • De hoogte van het letsel (myelum, conus, cauda equina)
  • Het fractuur type
  • De energie en intensiteit van de laesie (compleet of incompleet)
• Conservatieve of chirurgische behandeling

  Bepaald door de ernst van een wervelkolomletsel en het begeleidend neurologisch letsel

  
• Chirurgische behandeling bij patiënten met mechanische instabiliteit van de wervelkolom, neurologische uitval of bij een ernstige deformiteit
• Diagnostiek

  • Röntgenfoto (AP en lateraal)
  • CT horizontale coupes
  • Sagitaal
  • MRI scan

  
• Bij traumapatiënten wordt gelet op hoogteverlies van het wervellichaam, de onderlinge stand van de wervels, de afstand tussen de processus spinosi, de afstand van de pedikels, een afwijkende paraspinale lijn en een verbreed mediastinum (bij thoracale letsels)

  
• AOSpine classificatie

  • Morfologie van het letsel
  • Neurologische status
  • Klinische modifiers

  
• Morfologie van letsels

  • Corpus vertebrae
  • Intervertebrale discus
  • Facetgewrichten
  • Lamina
  • Anteriore en posteriore ligamenten

  
• Typen letsels

  • Type A = compressieletsels
  • Type B = distractieletsels
  • Type C = verplaatsingsletsels / fractuurdislocatie
• Type A - compressieletsels

  Gevolg van axiaal-compressieve krachten met intacte posterieure en anterieure ligamentencomplexen

  
• Type A - compressieletsels

  • Compressiefractuur (type A1)
  • Splijtingsfractuur (type A2)
  • 'Burst'-fractuur (type A3 en A4)
• Type B - distractieletsels


  Gevolg van flexie- of extensiekracht die distractie kan veroorzaken
• Type B - distractieletsels


  • Letsel in het transversale vlak in het corpus van anterieur naar de achterste elementen (type B1)
  • Letsel van het PLC in combinatie met fracturen van het corpus (type B2)
  • Letsel bij ankylotische wervelkolom in hyperextensie (type B3)
• Type C - fractuurdislocatie

  Grove verplaatsing van de wervels, zowel rotatoir als naar lateraal, met ernstige beschadiging van alle structuren van de wervelkolom
• Neurologische status

  • A - Compleet (geen sensibele of motorische functie)
  • B - Incompleet (wel sensibele, maar geen motorische functie)
  • C - Incompleet (motorische functie aanwezig, maar spierkracht niet genoeg tegen zwaartekracht)
  • D - Incompleet (motorische functie verzwakt, maar genoeg spierkracht tegen zwaartekracht)
  • E - Normaal (sensibele en motorische functie ongestoord)

  
• ASIA schaal

  • N0 - Geen neurologie
  • N1 - Passagère (anamnestisch) uitval, volledig hersteld
  • N2 - Betrokkenheid van alleen zenuwwortels
  • N3 - Incomplete ruggenmerg letsel of complete of incomplete cauda equina letsel
  • N4 - Volledig motorische en sensorische uitval
  • NX - Neurologie onbekend/niet te onderzoeken

  
• Klinische modifiers

  • Ankylose
  • Osteoporose
  • Polytrauma
• Whiplash

  Lichte, veelal 'vage' klachten in de nek als gevolg van een ongeval zonder aanwijzingen voor een luxatie of fractuur

  
• Symptomen acute fase whiplash

  • Pijn in de nek
  • Bewegingsbeperking van het cervicale wervelkolom
  • Hoofdpijn
  • Schouder- en armpijn
  • Paresthesieën in de hand
  • Rugklachten
  • Duizeligheid
  • Gestoord gezichtsvermogen
  • Fotofobie
  • Vermoeidheid
  • Angstig gevoel
  • Depressie

  
• Whiplash

  De term whiplash trauma wordt meestal gebruikt voor de omschrijving van allerlei 'lichte', veelal 'vage' klachten in de nek als gevolg van een ongeval zonder aanwijzingen voor een luxatie of fractuur. De term 'whiplash' betekent letterlijk 'zweepslag' en hiermee wordt het hevig heen-en-weer slingeren van het hoofd tijdens een autobotsing bedoeld

  
• Symptomen acute fase

  • Pijn in de nek
  • Bewegingsbeperking van het cervicale wervelkolom
  • Hoofdpijn
  • Schouder- en armpijn
  • Paresthesieën in de hand
  • Rugklachten
  • Duizeligheid
  • Gestoord gezichtsvermogen
  • Fotofobie
  • Vermoeidheid
  • Angstig gevoel
  • Depressie
  • Snel geïrriteerd raken
  • Concentratiestoornissen
  • Slapeloosheid
• Hoewel de meeste patiënten zich met ernstige klachten presenteren, worden bij orthopedisch, röntgenologisch en neurologisch onderzoek meestal geen objectiveerbare traumatische afwijkingen gevonden
• Follow-up onderzoek toont aan dat de klachten in veel gevallen (50–80 %) spontaan verdwijnen
• Bij sommige patiënten houden de symptomen lang aan en ontstaat een chronisch whiplashsyndroom (langer dan 6 maanden)

  
• Psychologische factoren en het motief van een uitkering in de verzekerings sfeer lijken hier een negatieve rol te spelen
• Type A

  Letsels van de hoogcervicale wervelkolom waarbij de occiput condylen onder compressie barsten of de atlas verbrijzelen, maar de ligamenten blijven intact

  
• Type B


  Letsels van het transversale ligament, waardoor er instabiliteit kan optreden tussen C1 en C2
• Type C


  Letsels waarbij er dislocaties of translaties ontstaan tussen C0-C1 en C1-C2 met vaak fatale gevolgen
• Meest voorkomende letsels van wervel C2

  • Densfracturen
  • Fracturen op de overgang tussen corpus en dens
  • Fracturen hoger in de dens
• Type A-letsel van wervel C2

  Dens fracturen zonder dislocatie
• Type B-letsel van wervel C2–C3

  Traumatische lysis van de isthmus van C2 (hangman fracture) met kyfose
• Type C-letsels

  Densfracturen met dislocatie of de zeldzame hangman fractuur met dislocatie
• Letsels van de laag cervicale wervelkolom

  • Direct geweld: fractuur van een processus spinosus of van een wervelboog
  • Indirect geweld: (sub)luxatie van de facetgewrichten bij combinatie van compressie, flexie/extensie en rotatiekrachten

  
• Van alle traumatische dwarslaesies is 60 % een gevolg van subaxiale cervicale letsels

  
• Bij kinderen kan zelfs zonder een evidente fractuur of luxatie een dwarslaesie ontstaan vanwege de hyper beweeglijkheid bij hyperflexie (de zogenaamde 'spinal cord injury without radiologic abnormalities' – SCIWORA)
• Bij ouderen ontstaat juist een spontane verstijving, zodat makkelijk een ernstige breuk kan optreden bij hyperextensie
• Therapie van laag cervicale letsels

  • Conservatieve Therapie (N0, Type A-fracturen)
  • Operatieve Therapie (N2–N4, Type B- en C-letsels)
• Conservatieve Therapie

  Externe immobilisatie met een halskraag of halothoracaal vest gedurende 6 tot 12 weken
• Operatieve Therapie

  Anterieure, posterieure, of gecombineerde anterieure/posterieure ingrepen