filosofie les 1

• Socrates, the teacher of Plato who wrote nothing himself, was convinced that insight was necessary for a just life and a good society
• Their personal opinion is bound to their perspective on the world
• Only judgments grounded in the insight of the essence can provide real knowledge
• Plato will expand this principle into a comprehensive vision of reality, which will have a huge influence on Western history
• We are not only interested in Plato because of his influence on our culture, but especially because he, as the first systematic thinker whose work has been preserved, is also the first to attempt to grasp spatiality
• Material things


  They have a temporary character: they were not there at first and then they were
• Idea


  The essence of a thing, for example what is essential for a horse to be a horse
• The Ideas are a higher reality, as they are timeless and unchangeable
• Material things are 'images' or 'copies' of the Ideas, but they are never perfect
• Material things 'participate' in the Idea, which is the model they need to be what they are
• Even if all horses die out, the Idea of Horse remains what it has always been
• Plato wants to convince the reader that we are like the people in the cave, taking what manifests to our senses as the only reality
• But through reason, one can see that what we always considered the only reality is merely a kind of shadow of true reality
• The philosophy promises first and foremost a liberation
• This statement about the essence of a triangle is necessarily true for every triangular figure, regardless of where and when it is encountered
• Every drawing is just a drawing and lacks the purity of what we mean by the triangle as such
• De lerares heeft een driehoek op het bord getekend
• De stelling dat de som van de hoeken van een driehoek 180 graden bedraagt, is geldig voor elke driehoek die getekend wordt
• Driehoek


  Iets wezenlijks, de essentie zelf, niet afhankelijk van individuele tekeningen
• Elke tekening is slechts een benadering, geen enkele is exact
• Elke waarneembare driehoek zal verdwijnen, maar het wezen van een driehoek is niet onderhevig aan verval
• Som van hoeken van driehoek


  Een eeuwige waarheid, niet onderhevig aan verandering
• Wiskundige stellingen zijn niet bedacht, maar ontdekt
• Ideeën


  Entiteiten met een hoger zijnsstatuut dan materiële dingen, tijdloos en onveranderlijk
• Plato's Ideeënleer is een gepaste beschrijving van de relatie tussen het wezen van de driehoek en individuele driehoekige figuren
• Pythagoras ontdekte de muziekintervallen, wat suggereerde dat er een soort wiskundige orde in de wereld besloten ligt
• Vandaag lijken we allemaal 'Platonisten' met betrekking tot wiskunde, we kennen intuïtief een ander zijnsstatuut toe aan wiskundige entiteiten
• Wetenschappers spreken vaak alsof de waarneembare verschijnselen in de wereld bepaalde 'natuurwetten' volgen, wat suggereert dat er een soort ideële, wiskundig uit te drukken regels zijn die voorafgaan aan de dingen
• Plato's Ideeënleer komt voort uit een epistemologische kwestie: hoe kan iemand met beperkte ervaring een uitspraak doen die universeel geldig is?
• Alle kippen zijn hetzelfde, maar hoe kan iemand die maar enkele tientallen kippen gezien heeft, een uitspraak doen die waar is voor alle kippen ter wereld, voor alle kippen die ooit bestaan hebben en ooit nog zullen bestaan?
• De uitspraak pretendeert 'universeel' geldig te zijn: overal en altijd
• Hoe kan iemand die maar een klein stukje van de wereld en de geschiedenis bewoont, in staat zijn een uitspraak te doen die altijd en overal waar is?
• Hetgeen waarover de uitspraak lijkt te gaan, de individuele kippen die we zien rondlopen, is een object dat even goed niet had kunnen bestaan
• De universele geldigheid en noodzakelijkheid van de uitspraak kan niet voortkomen uit de persoon die ze stelt noch uit het object waarover ze gaat; de objecten evenals degene die erover spreekt zijn immers contingent (d.w.z. alle materiële dingen hadden net zo goed niet kunnen bestaan, net zoals degene die de uitspraak doet, nooit verwekt had kunnen zijn)
• Niettemin zijn mensen in staat tot zulke universele uitspraken
• Ideeën


  Eeuwige essenties waaraan de universele kracht van de uitspraak wordt ontleend
• De uitspraak gaat niet over de vergankelijke kippen die je hier ziet rondlopen, maar over de Idee kip
• Echte kennis (episteme) is universeel (altijd en overal) geldig en heeft betrekking op de Ideeën
• Zintuiglijke kennis leidt enkel tot meningen (doxa); dat zijn overtuigingen gebonden aan een beperkt perspectief
• Echte kennis bereikt men door zich af te wenden van de zintuiglijke wereld en zich met de ziel (ons vermogen tot redelijk inzicht) te richten op de Ideeën