HC 1

• Taalontwikkelingsstoornis

  • Verborgen stoornis, niet zichtbaar
  • Verwerven van mondelinge taal opvallend trager en moeizamer
• • DEFINITIE (ASHA): Significant tekort in de ontwikkeling en het gebruik van taal in al zijn modaliteiten
  • Problemen met taalbegrip en/of taalproductie in de verschillende taaldomeinen
  • Mogelijk voor het leven
  • Symptomen kunnen veranderen doorheen de tijd
• Significant tekort

  Niet tijdig behalen van de taalmijlpalen
• 1. 10% van de schoolgaande kinderen heeft een taalontwikkelingsstoornis
• Evenveel kinderen hebben dyslexie als een taalontwikkelingsstoornis
• Primaire taalontwikkelingsstoornis

  • Staat op zichzelf
  • Geen duidelijke verklaring voor de taalachterstand
• Secundaire taalontwikkelingsstoornis

  Gevolg van een of meerdere problemen in een ander ontwikkelingsdomein
• Diagnose primaire taalontwikkelingsstoornis op basis van uitsluitingscriteria
• Comorbiditeit mogelijk bij primaire taalontwikkelingsstoornis

  
• DLD

  Developmental language disorder
• 7% heeft een primaire taalontwikkelingsstoornis (TOS)

  
• Primaire taalontwikkelingsstoornis komt 3 keer meer voor bij jongens dan bij meisjes
• Vertraagde taalontwikkeling (VSTO)

  • Taalniveau van een jonger kind
  • Harmonisch profiel, gelijkmatige uitval
  • Taalontwikkeling later op gang en trager verloop
  • Achterstand (volledig) in te halen met de juiste therapie
• Gestoorde taalontwikkeling (OD)

  • Zeer hardnekkige, aangeboren taalontwikkelingsstoornis
  • Therapieresistent
  • Blijvende problemen, ook op volwassen leeftijd
  • Heterogene groep met gevarieerde taalprofielen (niet harmonisch)

  
• Prevalentie gestoorde taalontwikkeling: 3%
• Kinderafasie

  • Strikt genomen geen primaire taalontwikkelingsstoornis
  • Wel zelfde klinische beeld
  • Wel duidelijke oorzaak: terugval in taalontwikkeling wegens hersenletsel

  
• Oorzaken kinderafasie

  • Hersentrauma
  • Cerebrovasculaire aandoening (trombose of bloeding) door hartafwijking
  • Tumoren of infecties
• Kinderafasie enkel als taalgebieden in de hersenen zijn aangetast

  
• Klinische classificatie

  Gebaseerd op taalbegrip versus taalproductie
• Subtypen

  • Kinderen met een taalproductiestoornis en relatief goed taalbegrip
  • Kinderen met zowel een taalproductie- als taalbegripsstoornis (slechtste prognose)
• Secundaire taalontwikkelingsstoornissen

  Gevolg van een of meerdere problemen in ander ontwikkelingsdomein
• Gehoorverlies

  • Permanent gehoorverlies: 0,1% van de kinderen
  • Nood aan hulpmiddelen om beter te horen
  • Extra stimulatie bij ontwikkeling spraak en taal

  
• Factoren die taalontwikkeling bij gehoorverlies bepalen

  • Leeftijd van vaststellen
  • Ernst van het gehoorverlies
  • Oorzaak van het gehoorverlies
  • Gebruik van gehoorversterkende hulpmiddelen
  • Aanwezigheid van medische aandoening
  • Communicatieaanbod vanuit de omgeving

  
• Bij geïsoleerd motorisch probleem doorgaans normale taalontwikkeling

  
• Oorzaken verstandelijke beperking


  • Vaak genetisch (syndroom)
  • Zuurstoftekort bij geboorte
  • Overmatig alcoholgebruik tijdens zwangerschap
• Autismespectrumstoornis (ASS)


  • Een complexe neurologische ontwikkelingsstoornis
  • Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en interactie
  • Beperkte, repetitieve patronen van gedrag, interesses of activiteiten
• Prevalentie autismespectrumstoornis: 1% van de schoolkinderen
• 40% van kinderen met autismespectrumstoornis heeft verstandelijke beperking
• Groot deel van kinderen met autismespectrumstoornis kampt met taalontwikkelingsstoornis
• Problemen op het vlak van taalvorm bij autismespectrumstoornis

  • Afwijkende prosodie (monotoon)
  • Grammaticale ontwikkeling
• Problemen op het vlak van taalinhoud bij autismespectrumstoornis

  • Echolalie: (letterlijke) herhaling van een uiting van iemand anders
  • Atypische organisatie van het lexicon
  • Vasthangen aan letterlijke betekenis van taal
  • Taalbegrip minder goed ontwikkeld

  
• Problemen op het vlak van taalgebruik bij autismespectrumstoornis


  • Begrijpen en gebruiken van non-verbale communicatie
  • Stoornis in ontwikkeling van gedeelde aandacht
  • Gesprek voeren: beurtnemen, initiatief nemen, gesprek onderhouden of afronden, topic handhaving, gestoorde presuppositie
• Selectief mutisme


  • Kinderen spreken enkel in vertrouwde situaties, niet op school of in andere sociale situaties
  • Weigering tot spreken duurt ≥ 6 maanden

  
• Prevalentie selectief mutisme: < 0,1%
• Selectief mutisme vaak familiaal voorkomend
• Selectief mutisme: kinderen zijn extreem angstig om te spreken
• Selectief mutisme vereist multimodale behandeling door verschillende disciplines
• Blootstellingsachterstand


  Een tijdelijke achterstand i/h Nederlands door een gebrek aan kwalitatief + voldoende taalaanbod

  
• Meertaligheid is NOOIT een oorzaak v/e TOS + houdt een stoornis ook niet in stand
• TOS komen bij meertalige kinderen even vaak voor als bij eentalige kinderen