HC 5

• Afasie


  Een taalstoornis ten gevolge van een focaal hersenletsel nadat de taal verworven is, in alle taalmodaliteiten
• Communicatie, taal, cognitie en spraak zijn belangrijk voor mensen met afasie
• Neurogene communicatiestoornissen


  • Afasie
  • Cognitieve communicatiestoornis
  • Dysartrie en spraakapraxie
• Afasie is een taalstoornis waarbij de 4 taalmodaliteiten (luisteren, spreken, lezen en schrijven) in meer of mindere mate zijn aangetast
• Er moet een aantoonbaar niet aangeboren hersenletsel zijn

  
• Het hersenletsel moet focaal zijn, niet diffuus verspreid

  
• Afasie is een verworven stoornis
• Het Levelt-model beschrijft de taalverwerking met input, output en woordvindingsproblemen

  
• In België zijn er jaarlijks 19.000 gevallen van afasie na een beroerte
• Oorzaken van afasie


  • Beroerte
  • Trauma
  • Hersentumor
  • Infectie
  • Intoxicaties en vitaminedeficiënties
  • Neurodegeneratieve ziektes

  
• Beroerte is de meest voorkomende oorzaak van afasie (85%)
• Ischemisch CVA of herseninfarct is de meest voorkomende vorm van beroerte (80%)

  
• Hemorragische beroerte of hersenbloeding is de andere vorm van beroerte (20%)

  
• Klinisch redeneren


  De meestal ongrijpbare en zelden geëxpliciteerde denkprocessen die leiden tot klinische beslissingen
• Elke persoon met afasie is uniek
• Factoren voor klinisch redeneren


  • Objectieve factoren
  • Subjectieve, praktische en individuele factoren
• Voordelen van afasietypes


  • Communicatie en duidelijkheid voor professionals en persoon met afasie en omgeving
  • Indeling van groepen bij wetenschappelijk onderzoek
  • Focus op behandeling
• Nadelen van afasietypes


  • Differentiaaldiagnose is moeilijk, vaak geen eenduidig beeld
  • Binnen 1 type is er geen homogene groep
  • Waslijst aan benamingen en types afasie

  
• Conceptuele kaders voor klinisch redeneren bij assessment van personen met afasie

  • Rekening houden met de fase van herstel van afasie
  • ICF & A-FROM
  • Prognose van afasieherstel
  • Niet-talige cognitie van personen met afasie
  • Handel evidence-based en value-based
• Fasen in het herstel van afasie

  • Acute fase (eerste 2 weken)
  • Revalidatiefase (tot 6 maanden post-onset)
  • Chronische fase (na 6 maanden)

  
• ICF


  Model om de impact van afasie in kaart te brengen
• 1. FROM


  Living with Aphasia: Framework for Outcome Measures, model om de impact van afasie op het leven te visualiseren

  
• De prognose van afasieherstel is zeer moeilijk in te schatten
• Factoren in de acute fase zoals ernst van de beroerte en ernst van de afasie zijn belangrijk voor de prognose

  
• Motivatie is zeer belangrijk voor het afasieherstel
• Naast talige functies zijn ook niet-talige cognitieve functies zoals aandacht, geheugen en executieve functies belangrijk bij afasie
• Taken voor de logopedist bij niet-talige cognitie


  • Kennis hebben over de niet-talige cognitieve functies
  • Zicht hebben op de invloed van cognitieve communicatiestoornissen op taal en communicatie
  • Betrouwbare screening kunnen afnemen
  • Gegevens uit testing en anamnese gebruiken bij opstellen van doelen

  
• Evidence-based handelen


  Een beslissing nemen op basis van wetenschappelijke evidentie, beschikbare middelen, voorkeuren van de cliënt en expertise van de behandelaar
• Value-based handelen


  Meten van de meerwaarde van therapie door te kijken naar de outcome in plaats van de hoeveelheid diensten
• CommuniCare is een onderzoeksproject dat interventies ontwerpt om de communicatie tussen personen met afasie, hun naasten en zorgprofessionals te verbeteren
• Strategieën om de communicatie met een persoon met afasie te verbeteren

  • Prikkelarme omgeving
  • Non-verbaal ondersteunen
  • Schriftelijk ondersteunen
  • Structuur bieden
  • Respectvol bejegenen
• Taalstoornissen bij afasie kunnen op klank- en woordniveau ontstaan
• Fonologische stoornis


  Problemen met het herkennen van fonemen in gesproken taal en/of het activeren van de juiste fonemen in taalproductie
• Semantische stoornis


  Woorden worden niet goed begrepen of fout gebruikt vanwege problemen met de betekeniseigenschappen
• Grammaticale stoornissen zijn taalmoeilijkheden op zinsniveau
• Stoornissen in woordproductie


  • Semantische fouten
  • Fonologische fouten
• Fonologische symptomen


  Problemen met het activeren van de juiste fonemen tijdens taalproductie
• Je PMA niet begrijpt
• Wat te doen


  1. Geef aan wat je begrijpt

  2. Controleer of het klopt

  3. Baken de boodschap van PMA af door middel van schriftelijk gesprek
• Fonologische stoornis


  PMA heeft vooral moeilijkheden met het herkennen van de fonemen in de gesproken taal en/of met het activeren van de juiste fonemen in de taalproductie