Tkanka tłuszczowa

• Tkanka tłuszczowa

  Tkanka łączna, w której przeważają komórki magazynujące tłuszcze, czyli adipocyty
• Adipocyty


  Duże komórki występujące zwykle pojedynczo lub w niewielkich grupach w tkance łącznej wiotkiej lub zbitej
• Tkanka tłuszczowa zazwyczaj stanowi 15–20% masy ciała u mężczyzn i nieco więcej u kobiet
• Adipocyty


  • Pełnią rolę kluczowych regulatorów metabolizmu energetycznego całego organizmu
  • Wydzielają hormony i różnorodne inne ważne substancje
  • Tkanka tłuszczowa uważana jest za narząd wydzielania wewnętrznego w centrum homeostazy energetycznej
• Triglicerydy


  Estry długołańcuchowych kwasów tłuszczowych i glicerolu
• Triglicerydy są najbardziej wydajnym sposobem magazynowania kalorii
• Adipocyty jednowakuolarne


  Komórki zawierające w cytoplazmie pojedynczą dużą kroplę białawo-żółtego tłuszczu
• Złośliwe nowotwory tkanki tłuszczowej

  • Tłuszczakomięsaki (liposarcoma)
• Magazynowanie i mobilizacja lipidów

  Brak informacji
• Tkanka tłuszczowa brunatna


  Tkanka tłuszczowa zawierająca komórki z wieloma kroplami lipidowymi rozmieszczonymi między bardzo licznymi mitochondriami, co nadaje jej ciemniejsze zabarwienie
• Adipocyty brunatne


  • Funkcją jest wydzielanie ciepła i ogrzewanie krwi
• Oba rodzaje tkanki tłuszczowej są bogato unaczynione
• Każdy adipocyt jest otoczony cienką błoną podstawną z kolagenem typu IV
• Adipocyty tkanki tłuszczowej żółtej

  Komórki jednowakuolarne, w których znajduje się mimośrodkowo położone jądro komórkowe
• Tkanka tłuszczowa żółta


  • Włókna retikulinowe tworzą delikatną, przeplatającą się sieć, która oplata poszczególne komórki tłuszczowe i wiąże je razem
  • Sieć włosowatych naczyń krwionośnych nie zawsze jest widoczna na skrawkach tkanki
• Rozmieszczenie tkanki tłuszczowej żółtej zmienia się zasadniczo w ciągu dzieciństwa i dorosłego życia, za co po części odpowiadają hormony płciowe kontrolujące odkładanie tłuszczu w piersiach i udach
• Kolor świeżo wyciętej tkanki tłuszczowej żółtej wynika ze składu diety, przybierając odcień od białego do żółtego, zależnie od ilości karotenoidów rozpuszczonych w tłuszczu
• Źródła triglicerydów magazynowanych w adipocytach tkanki tłuszczowej żółtej


  • Tłuszcze dostarczane do komórek z pożywienia drogą krążenia przez chylomikrony
  • Lipidy syntetyzowane w wątrobie i transportowane we krwi w lipoproteinach o bardzo małej gęstości (VLDL)
  • Wolne kwasy tłuszczowe i glicerol syntetyzowane przez adipocyty
• Chylomikrony


  Różnej wielkości cząstki o średnicy dochodzącej do 1200 nm, tworzone z lipidów wchłoniętych przez komórki nabłonka wyścielającego jelito cienkie i transportowane przez krew oraz limfę
• Lipoproteiny VLDL


  Mniejsze kompleksy (30-80 nm) o podobnym do chylomikronów składzie lipidów i białek, ale syntetyzowane z lipidów w komórkach wątrobowych
• Magazynowanie i mobilizacja lipidów

  1. Chylomikrony i VLDL ulegają hydrolizie w pobliżu wewnętrznej powierzchni krwionośnych naczyń włosowatych przez lipazę lipoproteinową

  2. Uwolnione kwasy tłuszczowe dyfundują do wnętrza adipocytu, gdzie ulegają reestryfikacji z fosforanem glicerolu, tworząc triglicerydy magazynowane w kropli lipidowej

  3. Norepinefryna (noradrenalina) uwalniana z zakończeń nerwowych stymuluje szlak cyklicznego AMP, który aktywuje lipazę hormonozależną do hydrolizy zgromadzonych triglicerydów z uwolnieniem wolnych kwasów tłuszczowych i glicerolu

  4. Wolne kwasy tłuszczowe wiążą albuminę i w tej postaci transportowane są w organizmie celem wykorzystania jako źródło energii
• Liczne kaweole w błonie komórkowej adipocytu, bogate w cholesterol i inne lipidy, prawdopodobnie pośredniczą w endocytozie kwasów tłuszczowych niezbędnych do wzrostu kropli magazynującej lipidy
• Leptyna


  Białkowy "hormon sytości" o masie 16 kDa z komórkami docelowymi w podwzgórzu, innych regionach mózgu i w narządach obwodowych, który w normalnych warunkach pomaga w regulacji apetytu i uczestniczy w regulacji powstawania nowej tkanki tłuszczowej
• U większości otyłych ludzi adipocyty produkują wystarczającą ilość lub nadmiar leptyny, ale komórki docelowe są na nią niewrażliwe prawdopodobnie wskutek niedoboru lub uszkodzeń receptorów bądź transdukcji sygnału od receptora
• Różnice w ekspresji genów między lokalizacjami trzewnymi (w jamie brzusznej) a podskórnymi tkanki tłuszczowej żółtej mogą być istotne w kontekście ryzyka schorzeń związanych z otyłością
• Uwalnianie produktów hydrolizy triglicerydów z adipocytów tłuszczu trzewnego bezpośrednio do krążenia wrotnego i wątroby także może się przyczyniać do znaczenia klinicznego tej formy otyłości
• Podczas głodzenia adipocyty mogą stracić niemal cały zgromadzony zapas tłuszczu i przybierać kształt wielościenny lub wrzecionowaty, z bardzo małymi kroplami lipidowymi
• Histogeneza żółtej tkanki tłuszczowej

  1. Preadipocyty przypominające większe fibroblasty z kropelkami lipidowymi w cytoplazmie

  2. Początkowo kropelki lipidów w adipocytach żółtych są od siebie oddzielone, ale wkrótce łączą się, tworząc pojedynczą dużą kroplę

  3. Adipocyty żółte rozwijają się wspólnie z mniejszą populacją komórek określanych jako adipocyty beżowe
• Adipocyty


  Komórki tkanki tłuszczowej
• Nawet przy długich okresach głodzenia, tkanka tłuszczowa w okolicy dłoni, podeszw stóp i za oczami utrzymuje się
• Histogeneza żółtej tkanki tłuszczowej

  1. Mezenchymatyczne komórki macierzyste różnicują się w preadipocyty

  2. Preadipocyty przekształcają się w adipocyty żółte, które początkowo mają oddzielone kropelki lipidowe, ale wkrótce łączą się one w pojedynczą dużą kroplę
• Adipocyty żółte rozwijają się wspólnie z mniejszą populacją komórek określanych jako adipocyty beżowe, które pozostają w obrębie żółtej tkanki tłuszczowej, na ogół wykazując cechy histologiczne i metaboliczne pośrednie między adipocytami tkanki tłuszczowej żółtej i brunatnej
• W procesie adaptacji do niskich temperatur adipocyty beżowe ulegają odwracalnym zmianom, tworząc znacznie więcej drobnych kropelek lipidowych i aktywując profil ekspresji genów bardziej zbliżony do profilu cechującego adipocyty brunatne, a także rozpoczynają wydzielanie ciepła
• Oprócz leptyny tkanka tłuszczowa żółta wydziela wiele innych cytokin i innych czynników o aktywności parakrynnej lub autokrynnej, w tym wiele cytokin prozapalnych
• Ludzie rodzą się z zapasami żółtej tkanki tłuszczowej, które gromadzone są począwszy od 14 tygodnia życia płodowego
• Proliferacja komórek progenitorowych zmniejsza się pod koniec rozwoju płodowego, a tkanka tłuszczowa rozrasta się głównie przez wypełnianie lipidami istniejących adipocytów do ok. 10 roku życia, po czym następuje różnicowanie nowych komórek tłuszczowych, które trwa przez okres dojrzewania
• Otyłość dorosłych obejmuje głównie powiększenie istniejących adipocytów (hipertrofia), natomiast otyłość dziecięca często obejmuje zarówno powiększenie pojedynczych adipocytów, jak i zwiększenie ich liczby, które zachodzi na skutek różnicowania większej liczby preadipocytów z komórek mezenchymatycznych (hiperplazja)
• Utrata masy ciała wskutek zmiany diety zachodzi poprzez redukcję objętości adipocytów, ale nie ich liczby
• Otyłość dorosłych jest często związana ze zmianami metabolicznymi zachodzącymi z wiekiem i może obejmować obniżoną aktywność lipazy hormonozależnej w adipocytach, powodując mniej efektywną mobilizację lipidów z tych komórek
• Zwiększona liczba adipocytów generowanych przy otyłości dziecięcej predysponuje do wystąpienia otyłości w późniejszym wieku