KOMPAN

• Kasanayang pangkomunikatibo


  Komponent ng kakayahang komunikatibo:
• Dell Hymes


  • Linguist, sociolinguist, anthropologist, at folklorist mula sa Portland Oregon
  • Nagmula sa kanya ang kasanayang komunikatibo o communicative competence noong 1996
• Ayon sa orihinal na ideya ni Hymes, ang nagsasalita ng wika ay hindi lamang dapat magkaroon ng kasanayang lingguwistika o gramatikal upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit ng wika ng lingguwistikang komunidad na gumagamit nito upang matugunan at maisagawa ito nang naaayon sa kanyang layunin.
• Kailangan ang apat (4) na komponent ng kakayahang komunikatibo ay master.
• Dr. Fe Otanes


  Naniniwala na ang paglinang sa wika ay nakapokus sa kapakinabangang idudulot nito sa mag-aaral. Ito ay matututuhan upang sila ay makapaghanapbuhay, makipamuhay sa kanilang kapwa, at mapahalagahan nang lubusan ang kagandahan ng buhay. Sa kabuoan, pangunahing mithiin sa pagtuturo ng wika ay ang makabuo ng isang pamayanang marunong, mapanuri, kritikal, at kapaki-pakinabang.
• Silid-aralan ang daan tungo sa paglinang ng kasanayang pangkomunikatibo ng mga Pilipino


  Ang mahusay na klasrum pangwika ay yaong may aktibong interaksyon sa pagitan ng guro at estudyante, at estudyante sa kanyang kapwa estudyante. Ang guro ang nagsisilbing tagapatnubay/facilitator lamang sa iba't ibang gawain sa klasrum at ang mga estudyante naman ay aktibong nakikilahok sa iba't ibang gawaing pangkomunikasyon. Sa interaksyon ng mga estudyante sa kapwa estudyante, kailangang bigyan sila ng pantay na pagkakataon na makilahok sa iba't ibang gawain upang malinang ang kani-kanilang kasanayan.
• Kakayahang lingguwistik (linguistic competence)

  Ito ang tinatawag ni Chomsky na linguistic competence. Pinaniniwalaan sa bahaging ito na sadyang may likas na kakayahan ang taong matutuhan ang mahusay, makinis, at angkop sa konteksto na paggamit ng prosesong sosyal.
• Kakayahang lingguwistiko o gramatikal


  Ito ay tumutukoy sa kaalaman sa wika bilang code na hinubog ng mga patakaran ng gramatika, bokabularyo, ortograpiya, ponolohiya, ponetika, morpolohiya, sintaks at semantika.
• Ponolohiya o palatanungan


  Ito ay ang makaagham na pag-aaral ng mga makabuluhang tunog (ponema) na bumubuo ng isang wika.
• Ponemang segmental


  • Segmental ang mga tunay na tunog at ang bawat tunog ay kinakatawan ng isang titik sa ating alpabeto
  • Ponemang patinig: /a, e, i, o, u/
  • Ponemang katinig: /p, t, k, b, d, g, m, n, ng, h, l, r, s, w, y/
• Ponemang suprasegmental


  • Tono/intonasyon (pitch)
  • Diin (stress)
  • Hinto/antala (juncture)
• Morpolohiya o palabuuan


  • Ito ay ang makaagham na pag-aaral sa pagbuo ng mga salita sa pamamagitan ng pinakamalaiit na yunit ng isang salita o morpema
  • Morpema- pinakamaliit na yunit ng salita na may kahulugan
  • Salitang-ugat
  • Panlapi
  • Morpemang binubuo ng isang ponema
• Sintaks


  Pag-aaral ng istruktura ng mga pangungusap, pagsama-sama ng mga salita para makabuo ng mga parirala o mga pangungusap
• Semantika


  • Ito ay tumatalakay sa interpretasyon ng mga kahulugan ng mga morpema, salita, parirala at pangungusap
  • Denotasyon: literal o eksaktong kahulugan ng isang salita
  • Konotasyon: dagdag na damdamin o kahulugan
• Kakayahang sosyolingguwistiko


  Ayon kay Dell Hymes, magiging mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isasaayos, at sa pagsasaayos ng komunikasyon, may mga bagay na dapat isaalang-alang
• Mga dapat isaalang-alang sa epektibong komunikasyon

  • Setting
  • Participant
  • Ends
  • Act sequence
  • Keys
  • Instrumentalities
  • Norms
  • Genre
• Kakayahang pangkomunikatibo (pragmatik at istratejik)

  • Pragmatik: tumutukoy sa kakayahang umunawa
  • Istratejik: Ito ay ang kakayahang magamit ang verbal at di-verbal ng mga hudyat, ang istrategik ay tungkol sa paggamit ng wika para sa personal na layunin o interes
• Kakayahang diskorsal


  • Saklaw ng diskorsal ang pagkakaugnay ng serye ng mga salita o pangungusap na bumubuo ng isang makabuluhang teksto
  • Ang isang taong may kakayahang pangkomunikatibo ay nakapagbibigay rin ng wastong pakahulugan ng napakinggan o nabasang pangungusap o pahayag upang makabuo ng isang makabuluhang kahulugan
  • May dalawang (2) isinasaalang-alang upang malinang ang kakayahang diskorsal: cohesion o pagkakaisa at coherence o pagkakaugnay-ugnay
  • Ugaliing gumamit ng mga panandang kohesyong gramatikal at panandang pandiskurso upang matiyak ang kaisahan at pagkakaugnay-ugnay ng kaisipan
• Anim (6) na pamantayan sa pagtataya ng kakayahang pangkomunikatibo

  • Pakikibagay (Adaptability)
  • Paglahok sa Pag-uusap (Conversational Involvement)
  • Pamamahala sa Pag-uusap (Conversational Management)
  • Pagkapukaw-damdamin (Emphaty)
  • Bisa (Effectiveness)
  • Kaangkupan (Appropriateness)