Orthopedie H12

• Traumatisch letsel aan de onderbenen

  Veelvoorkomend bij sportongelukken, beroepsongelukken en verkeersongelukken
• Traumatisch letsel aan de pelvis

  Minder voorkomend maar potentieel levensbedreigend
• Behandeling van pelvis letsel

  1. Chirurgische behandeling (osteosynthese)

  2. Vroeger: verminderen van fracturen door stabiliteit

  3. Tegenwoordig: verbeteren van functie door biologische genezing
• Pelvis


  • Ringvormige structuur waarbij beperkte beweging mogelijk is
  • In SI-gewrichten
  • In symfyse-gewricht
• Ligamenten van de pelvis

  • Anterieure en posterieure sacro-iliacale ligamenten zorgen voor stabiliteit
  • Symfyse gewricht omvat 15% van de stabiliteit van de pelvis
• Letsel aan de pelvis bevindt zich vaak op meerdere plekken
• Simpele en stabiele fracturen van de pelvis


  • Veelvoorkomend bij ouderen, vaak veroorzaakt door een val
  • Laag-energetisch trauma
  • Trauma met osteoporose
• Deze fracturen helen vaak door bedrust
• CT-scan maakt insufficiënte fracturen van het sacrum zichtbaar, deze waren niet zichtbaar bij radiogrammen
• Complexe en instabiele fracturen van de pelvis

  • Geassocieerd met potentieel levensbedreigende bloedingen en orgaan-falen
  • Ontstaan door hoogenergetisch trauma door een laterale kracht
• Oorzaken van complexe en instabiele fracturen

  • Verkeersongeluk
  • Valongeluk van hoogte
  • Ernstig constrictieongeluk
• Behandeling van complexe en instabiele fracturen

  • Snelle en complexe behandeling nodig in een major trauma centrum
  • Vermindering van mortaliteit en complicaties
• Bijkomend letsel bij complexe en instabiele fracturen

  • 60-80% heeft letsel aan onderbeen
  • 20% heeft letsel aan uro-genitalia
  • 8% heeft letsel aan lumbo-sacrale plexus
• Acetabulum fracturen


  • Intra-articulaire fracturen gekenmerkt door veel complicaties als post-traumatische osteoartritis
  • Impact op dagelijks functioneren, beroep en sociaal functioneren
• Pelvis


  • Vormt verbinding tussen wervelkolom en extremiteiten
  • Beschermt vitale organen
  • Vormt verbinding voor spiergroepen
• Klinisch onderzoek bij pelvisfractuur

  • Ernstige pijn bij wakkere patiënt
  • Neiging tot urineren bij letsel aan uro-genitalia
• ATLS-onderzoek


  • Neurologisch – screening voor lumbo-sacrale plexus
  • Orthopedisch – screening voor positie van benen
  • Dermatologisch – inspectie van zacht weefsel
  • Urologisch of gynaecologisch – inspectie voor hematoom of laceratie
  • Orthopedisch – screening stabiliteit van pelvis
• Radiologisch onderzoek


  • AP röntgenfoto voor snel identificeren van abnormaliteiten
  • CT voor diagnose, fractuur hematomen en 3D-reconstructie
• Radiologische tekenen van pelvis instabiliteit

  • 5mm dislocatie van posterieure SI-complex
  • 2.5cm verwijding van symfyse
  • Avulsie van sacrum/ transverse uitsteeksel L5/ ischiale ruggenmerg
• Classificatie pelvis letsel


  • Avulsie fractuur
  • Sacraal fractuur
  • Anterieur-posterieur compressie letsel
  • Lateraal compressie letsel
  • Verticaal scheur letsel
• Anterieur-posterieur compressie letsel


  • Continuïteit van de anterieure pelvisring en de voorkant van het symfyse-gewricht is verstoord
  • Simpel = verwijding van symfyse zonder verlies van stabiliteit
  • Complex = verwijding van symfyse + verlies van sacro-iliacale gewrichten met verlies van stabiliteit
  • Hoog complex = verwijding van symfyse + verlies van sacro-iliacale gewrichten + verlies van SI-gewrichten met compleet verlies van stabiliteit
• Lateraal compressie letsel


  • Ontstaat door een laterale kracht die inwerkt op een helft van de pelvis
  • Anterieur kan er ook een pubisfractuur zijn
  • Posterieur kan er ook een fractuur van ilium of sacrum zijn
• Verticaal scheur letsel


  • Gekenmerkt door een verticale dislocatie van een helft van de pelvis
  • Met ruptuur van symfyse
  • Met fractuur van sacrum of locatie van SI-gewricht
• Sacrale fracturen kunnen zowel in isolatie als samen met pelvisring fracturen voorkomen
• Sacrale fracturen


  • Fractuur kan door het botachtige deel van het sacrum
  • Fractuur kan door het sacraal foramen
  • Hoog risico op cauda equina syndroom met blaas/ darm/ seksuele disfunctie
• Voorbeelden van sacrale fracturen

  • Suïcide-springer fractuur waarbij axiale skelet door pelvis gaat
  • Insufficiëntie fractuur waarbij pelvis osteoporose heeft
• Avulsie fracturen


  • Komen m.n. voor bij sportende adolescenten door een plotselinge spiercontractie
  • Meer verbinding van spieren aan apofyse dan tussen apofysen
  • Meer avulsiefractuur dan peesruptuur
• Initieel management pelvis letsel

  • Belangrijkste overweging is het verlies van bloed
  • Bloeding ontstaat door fractuur en retroperitoneale bloeding
  • Bloeding moet gestelpt worden door pelvis stabilisatie en vermindering van pelvisvolume
• Methoden voor initiële stabilisatie

  • Voor ziekenhuis: pelvis binder
  • In ziekenhuis: externe pelvis fixator of osteosynthese
  • Embolisatie bij arteriële bloedingen
  • Pelvis packing bij veneuze bloedingen
• Definitieve behandeling avulsie fracturen

  • Rust en relaxatie van spieren
  • Bij ernstige avulsie >2.5cm fixatie met schroef bij actieve atleten
• Definitieve behandeling geïsoleerde fracturen

  • Korte-termijn bedrust gevolgd door immobilisatie
  • Pubisfractuur
  • Ilium of sacrumfractuur
• Definitieve behandeling pelvisring fracturen

  Chirurgische behandeling bij verwijding van symfyse >2.5cm, dislocatie van SI-gewricht >1cm, sacrale fracturen >1cm dislocatie, pelvishelft verticale dislocatie, open fracturen
• Technieken voor definitieve stabilisatie

  • Externe fixatie
  • Interne fixatie
• Vroege complicaties pelvisfracturen


  • Intra- of retroperitoneaal bloedverlies
  • Neurologische tekorten
  • Genitalia trauma
• Late complicaties pelvisfracturen


  • Pijn vanwege non-unie
  • Beenlengteverschil
  • Pelvisasymmetrie
  • Baringsproblemen
  • Lage rugpijn
  • Persisterende neurologische tekorten
  • Seksuele disfunctie
• Ter voorkoming van persisterende neurologische tekorten kan er stabilisatie van instabiele fracturen plaatsvinden