Economie

• Economische goederen


  • Nuttig: moet aan een behoefte voldoen, een zekere waarde hebben
  • Schaars: slechts beperkt voorradig
  • Alternatief aanwendbaar: voor economische goederen gaan we keuzes moeten maken
  • Zowel materieel als immaterieel
• Opportuniteitskost


  De waarde van het beste alternatief men opgeeft door deze keuze te maken
• Micro-economie


  Gaat na hoe individuen en bedrijven (individuele economische agenten) beslissingen nemen. Heeft voornamelijk betrekking op de allocatie- en distributieproblemen
• Macro-economie


  Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert vraagstukken die de economie als een geheel beïnvloeden. Heeft betrekking op het stabilisatieprobleem
• Productie


  Alle activiteit waardoor goederen en diensten tot stand worden gebracht (economische goederen; kapitaalgoederen; consumptiegoederen) en op gepaste tijd en plaats ter beschikking wordt gesteld van consumenten door inzet van schaarse middelen (de productiefactoren: arbeid, natuur, en kapitaal + ondernemerszin)

  
• Productiefunctie


  Een technische relatie tussen de hoeveelheid productiefactoren (inputs) en de maximale hoeveelheid economische goederen (output) die men daarmee kan produceren

  
• Het marginaal product neemt af bij graan naarmate er meer arbeiders worden ingezet. De toename in de extra productie wordt dus kleiner, dit kan vanwege beperkte ruimte, beperkte machines, ...
• Productiemogelijkhedencurve


  Geeft alle combinaties van goederen en diensten die kunnen geproduceerd worden bij volledige aanwending van de beschikbare productiefactoren. Het illustreert de begrippen schaarste, opportuniteitskost en keuzeprobleem, en de beheersproblemen volledige aanwending van middelen en allocatie van middelen

  
• De productiemogelijkheden van een land zijn niet constant in de tijd. Verschillende determinanten kunnen er voor zorgen dat de productiemogelijkhedencurve verder van de oorsprong verschuift (Voorbeeld: de grafiek uit figuur 3 die naar buiten verschuift / naar rechts). Enkele van deze oorzaken zijn de arbeidsverdeling (specialisatie), de vooruitgang in technologische kennis of wijzigingen in de economische ordening
• Hoe wordt het allocatie- en distributieprobleem opgelost?

  • Centrale planning (centraal geleide economie)
  • Markt (markteconomie)
  • Markt en overheid (gemengde economie)
• De economische wetenschap steunt op een aantal hypothesen: mensen reageren op prikkels, optimaliserend gedrag, ceteris paribus redenering ('als alles hetzelfde blijft')
• Vroeger was de markt iets historisch, een plek waar men handel dreef. Dit begrip is geëvolueerd naar de vraag en aanbod op bijvoorbeeld een financiële markt zoals de beurs
• Markt


  Het concept van confrontatie van belangstellende vragers en potentiële aanbieders. De markt is een groep kopers (vragers) en verkopers (aanbieders) die samen komen. Een mogelijk mechanisme om de economie te organiseren: de prijs die het beheersprobleem oplost en de prijs als een "signaal"

  
• Voorbeelden van markten


  • Goederenmarkten: auto's, huizen, kleding
  • Dienstenmarkten: cinema, gezondheidszorg
  • Inputmarkten: arbeidsmarkt, kapitaalmarkt
  • Financiële markten: obligatiemarkt, wisselmarkt, aandelenmarkt
• 4 strenge voorwaarden voor zuivere mededinging/perfecte mededinging

  • Homogene goederen (perfecte substituten)
  • Aantal potentiële kopers en aanbieders is zeer groot ("marktautomatisme")
  • Vrije toe- en uittreding (geen belemmeringen)
  • Marktdeelnemers hebben perfecte informatie (markttransparantie)
• Marktvraag


  De totale hoeveelheid die alle consumenten samen bereid zijn te kopen afhankelijk van de determinanten zoals prijs en inkomen
• Vraagfunctie


  De marktvraag hangt af van factoren zoals de prijs van het goed of dienst, inkomen van consumenten, smaak of voorkeur, prijzen van andere goederen, het aantal consumenten, verwachtingen over toekomstige prijzen, seizoen, reclame

  
• Wet van de vraag

  Als alle andere zaken constant blijven dan zal de gevraagde hoeveelheid van een goed dalen als de prijs van dit goed stijgt (er is een negatief verband tussen de gevraagde hoeveelheid en de prijs)

  
• Normaal goed


  Een goed waarvan de vraag toeneemt wanneer het inkomen toeneemt
• Inferieur goed


  Een goed waarvan de vraag afneemt wanneer het inkomen toeneemt
• Substituten


  Twee goederen waarvoor de toename in de prijs van het ene goed zorgt voor een toename in de vraag naar het andere goed
• Complementaire goederen


  Twee goederen waarvoor de toename in de prijs van het ene goed zorgt voor een afname in de consumptie van het andere goed
• Marktvraagfunctie


  𝒙𝒗 = 𝒙𝒗(𝒑𝒙, 𝒚, 𝒖, 𝒑𝒛, 𝒑𝒘, … 𝒏, 𝒂)

  
• Verwachtingen


  Beïnvloeden de vraag
• Je verwacht dat je inkomen volgende maand zal stijgen

  Je spaart misschien minder deze maand en koop je meer pizza
• Je verwacht dat de prijs van pizza volgende week zal dalen


  Je zal deze week misschien minder pizza kopen
• Een bedrijf voert een reclamecampagne


  De vraag naar haar product neemt toe
• Marktvraagfunctie voor goed x


  xv = xv(px, y, u, pz, pw, ... n, a)
• Afhankelijke variabele


  xv: de gevraagde hoeveelheid (pizza's)
• Partiële vraagfunctie


  xv = xv(px|y, u, pz, pw, ... n, a) of kortweg xv = xv(px)
• Ceteris paribus


  In de veronderstelling dat al de rest hetzelfde/constant blijft
• Lineaire vraagcurve


  xv = a - bp
• Prijswijziging


  Verschuiving langs de vraagcurve

  
• Wijzigingen van de overige determinanten

  Verschuiving van de vraagcurve

  
• Marktaanbod


  De totale hoeveelheid (x) van een goed die alle producenten samen bereid zijn te produceren in functie van een aantal determinanten

  
• Aanbodfunctie voor goed x


  xa = xa(px, r, w, pz, pw, ... n, a)
• Prijswijziging


  Verschuiving langs de aanbodcurve

  
• Wijziging van de overige determinanten


  Verschuiving van de aanbodcurve

  
• Marktevenwicht


  Punt e waar xv(p) = xa(p). De prijs is dan de evenwichtsprijs en de verhandelde hoeveelheid noemen we de evenwichtshoeveelheid.

  
• Inkomensdaling van de consument

  Vraag daalt, evenwichtsprijs en -hoeveelheid dalen