4. A ditadura de Primo de Rivera: 1923- 1930

• O 13 de setembro de 1923, Miguel Primo de Rivera, capitán xeneral de Cataluña, deu un golpe de Estado en Barcelona. As causas do golpe están directamente relacionadas coa situación política e social do momento: cuestión marroquí, radicalización e auxe do movemento obreiro e do catalanismo, incremento do terrorismo e inestabilidade política.
• Ante o golpe de Estado, o Goberno tentou conseguir do rei a destitución dos xenerais sublevados e a convocatoria de Cortes. A falta de apoio do rei provocou a súa dimisión en pleno. O día 14 de setembro, Afonso XIII chama a Primo de Rivera para formar goberno e asumir o poder. A imposición dun goberno autoritario e ditatorial en España non foi un feito illado na época, senón que ao longo do territorio europeo se impuxeron gobernos autoritarios ou fascistas.
• Trátase dun período de crise xeral do sistema liberal. O golpe de Primo de Rivera contou inicialmente cun amplo apoio popular, motivado polo malestar político e social e porque se presentaba como unha medida transitoria para solucionar os problemas vixentes. Contou co apoio da oligarquía política e económica e coa colaboración de UXT e PSOE ata 1929, grazas ao que conseguiron participar na nova lexislación laboral. Pola contra, o Partido Comunista e a CNT opuxéronse á Ditadura, ao igual que os republicanos, intelectuais e estudantado.
• Primo de Rivera presentouse a si mesmo como o “cirurxán de ferro” que viña a rexenerar a vida pública española e solucionar os problemas máis urxentes: caciquismo, corrpución, separatismo, terrorismo, conflitividade social, baixo desenvolvemento económico e crise marroquí. De base ideolóxica católica e conservadora, estivo moi influenciado polos principios militares de orde e autoridade e polo fascismo de Mussolini, de quen intentou imitar algunhas medidas.