1.1 t/m 1.6

• Pangea


  Het enorme continent dat ooit bestond uit alle huidige continenten samen
• Pangea viel uiteen


  270 miljoen jaar geleden
• De regenbuien waren al op, ze waren al eerder leeg geregend. De enorme omvang van Pangea zorgde ervoor dat een groot deel van de binnenlanden kurkdroog was
• Pangea brak in stukken uiteen

  Ruim 200 miljoen jaar geleden
• Platentektoniek


  1. Vanuit het binnenste van de aarde kwam een hete gesteentestroom omhoog die tegen de onderkant van de aardkorst duwde

  2. Door die druk ging het supercontinent opzwellen, scheuren en uiteenvallen in kleinere continenten
• Aardkorst


  Het buitenste laagje van de aarde dat bestaat uit stukken oceaanbodem en stukken continent
• Aardmantel


  Het deel van de aarde dat ligt tussen de aardkern en de aardkorst. Het bestaat uit dik stroperig materiaal dat heel langzaam stroomt
• Aardkern


  Het binnenste gedeelte van de aarde dat erg heet is, maar door de enorme druk toch uit vast gesteente bestaat
• Platen


  Stukken aardkorst
• Platentektoniek


  Het bewegen van aardkorstplaten
• Plooiingsgebergte


  Gebergte dat ontstaat door het in elkaar drukken van gesteentelagen. Er ontstaan dan kreukelzones die omhoogkomen
• Supercontinent


  Het enorme continent dat ooit bestond uit alle huidige continenten samen (Pangea)
• Aardbevingen komen vooral voor in gebieden waar platen aan elkaar grenzen en ten opzichte van elkaar bewegen
• Hoe ontstaan aardbevingen


  1. De oceaanbodem schuift heel langzaam onder het continent

  2. Meestal zit het klem

  3. Wanneer na lange tijd de druk te groot wordt, schiet de oceaanboden plotseling met een schok een stukje onder het continent

  4. De trillingen die hierbij in de bodem ontstaan is een aardbeving
• Epicentrum


  Punt op de aardkorst waar de meeste beweging van een aardbeving plaatsvindt
• Schaal van Richter


  Schaal waarmee de zwaarte van aardbevingen wordt bepaald
• Vulkanen ontstaan in de buurt van plaatranden
• Hoe ontstaat een vulkaan

  1. Lava is afkomstig uit de diepte van de aarde en ontstaat op de plaats waar het gesteente van de oceaanbodem de mantel ingeduwd wordt en zo warm wordt dat het smelt

  2. Materiaal dat verhit wordt zet uit en wil vaak omhoog omdat het lichter is dan de omgeving

  3. Een vulkaan barst pas uit als er in de diepte veel magma gevormd is dat onder grote druk staat

  4. Aan de mid-oceanische rug worden twee delen van de oceaanbodem uit elkaar getrokken, waardoor er een kier in de aardkorst ontstaat die direct gevuld wordt met gloeiend heet gesteente uit de diepte
• Krater


  De plek waar het magma naar buiten komt en daar verandert in lava
• Lava


  Vloeibaar gesteente uit de aardmantel dat bij een vulkaanuitbarsting naar buiten komt
• Magma


  Vloeibaar gesteente in de aardmantel
• Mid-oceanische rug


  Een minder diep deel van de oceanen waar platen uit elkaar gaan en vulkanisme optreedt
• Vulkaan


  Plaats waar vloeibaar gesteente uit de aardmantel naar buiten komt
• Hoe ontstaan tsunami's


  1. Een aardbeving in de zeebodem veroorzaakt lage golven met hoge snelheid

  2. Dichter bij de kust wordt de watermassa afgeremd

  3. Achteropkomend water haalt het voorste water in

  4. De golven worden steeds hoger

  5. De kustlijn kan zich eerst honderden meters terugtrekken

  6. Als de supergolf uiteindelijk de kust bereikt, rolt hij als een muur van water over het land heen
• Kustlijn


  Daar waar het land aan de zee grenst
• Tsunami


  Grote vloedgolf die ontstaat door een aardbeving in de zeebodem. Soms als een reuzengolf, meestal als een snelle extreem hoge vloed
• Nederland ligt op een plaat en beweegt dus met die plaat mee
• Fossiel


  Een versteend overblijfsel of afdruk van een dier of plant
• Geologie


  De wetenschap die het ontstaan van de aarde, de samenstelling van de aarde en de evolutie van het leven bestudeert
• Geologische tijdschaal


  De kalender van het ontstaan van de aarde, verdeeld in tijdvakken met planten en dieren die typisch waren voor die periode
• Aardbevingen en vulkanen komen vooral voor op plekke waar aardplaten botsen. Dat is aan de randen van die platen. In die zone ontstaan ook gebergten door plooiing. Nederland ligt ver verwijderd van een plaatrand. Dus hebben we geen last van platentektoniek
• In Nederland zorgt niet de natuur maar de mens voor het ontstaan van aardbevingen. Lang geleden is in de ondergrond van Nederland aardgas gevormd. Als je iets uit de grond haalt, komt er plek vrij en zal de bodem daar gaan inzakken. Er verschuift telkens een stuk aardkorst schoksgewijs langs een breuklijn
• Er ontstond instortingsgevaar. Dit zorgde in het dunbevolkte gebied waar de gasvelden liggen voor een waardedaling van de huizen